تحلیل کیفی برنامه‌ پزشک خانواده به منظور شناسایی علل و چالش‌های عدم پیشرفت برنامه

زمینه و هدف: برنامه پزشک خانواده از مهم‌ترین تلاش‌های نظام سلامت ایران برای ایجاد نظام ارجاع در کشور، تدوین و در چند استان به اجرا درآمد، ولی به دلایلی چند با چالش‌های اساسی روبرو شد که موجب عدم پیشرفت برنامه گردید لذا پژوهش حاضر با هدف تحلیل برنامه‌ مذکور به منظور شناسایی علل و چالش‌های عدم پیشرفت برنامه صورت گرفت.مواد و روش‌ها: مطالعه گذشته‌نگر حاضر از نوع تحلیل سیاست، یک پژوهش کیفی است، در آن نمونه‌گیری مبتنی بر هدف بوده و جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از تحلیل اسناد و مصاحبه نیمه‌باز انجام شده است. تحلیل داده‌ها از طریق تحلیل تم در چارچوب مثلث سیاست‌گذاری و با استفاده از نرم‌افزار maxqda انجام شد.نتایج: بر اساس چارچوب مطالعه، چالش‌‌های برنامه در بعد زمینه عبارت‌اند از: تضاد منافع، قائم به فرد بودن برنامه‌‌ها، عدم ثبات در مدیریت و برنامه‌ها، توجه ناکافی به فرهنگ‌سازی و منابع و زیرساخت‌‌ها، در بعد محتوا عبارت‌اند از: رویکرد اجرایی نامتناسب، عدم بومی‌سازی، انتخاب ابزار نامناسب، شفافیت ناکافی و ابهام در اهداف، وظایف و مسئولیت‌ها. در بعد فرآیند؛ چالش‌های فرآیند بر اساس چرخه خط‌‌مشی‌گذاری مورد بررسی قرار گرفت.نتیجه‌گیری: اجرای برنامه پزشک خانواده متاثر از عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و مدیریتی است. از آنجا که این برنامه‌ مجدداً مورد توجه وزارت بهداشت قرار گرفته است، لازم است سیاست‌گذاران و تصمیم گیران نظام سلامت با در نظر گرفتن موانع و چالش‌های مطرح شده به اصلاح محتوا و روش‌های اجرای برنامه اهتمام ورزند.

A qualitative analysis on family physician's program to identify the causes as well as challenges of the failure of program accomplishment

Background: The Family Physician Program, one of the most important efforts of the Iran health system to establish a referral system, was developed and implemented in several provinces, but it faced challenges due to several reasons that prevented the programchr('39')s progress. So This study was conducted to analyze the family physician program to identify the causes and challenges of the program failure.Materials Methods: This retrospective study of policy analysis is a qualitative study with Purposive sampling. Semiopen interviews and document analysis were used for data collection. Data analysis was performed through thematic analysis in the policy triangle framework using MAXQDA software.Results: According to the study framework, the challenges of the Family Physician Program in the context are conflict of interest, dependency of plans to oneself, instability in management and plans, insufficient attention to culture, resources, and infrastructure. In terms of content include disproportionate executive approach, Lack of localization, selection of inappropriate tools, insufficient transparency, and ambiguity in goals, tasks, and responsibilities; The challenges of the process were examined based on the policy cycle.Conclusion: The implementation of the family physician program is influenced by cultural, social, political, managerial, and economic factors. As the Ministry of Health officials has reintroduced this crucial program, reviewing the content and methods of program implementation seems necessary.