اعتبار سنجی روایت خیانه‌الزوجه (برمبنای روش تاریخ‌گذاری و تحلیل اسناد – متن)

وضعیت زنان در دوره‎‌های مختلف از متونی که در قالب روایات رسیده، متاثر است. برخی از این متون از اصالتی بعد از دوره‌ی پیامبرص برخودارند و برای کارکرد‌های گوناگون ایجاد شده‌اند. اسرائیلیات یکی از ابزارهایی بود که در راستای اغراض برخی حاکمان به ایجاد متن‌های مورد نیاز برای زنان کمک کرد. روایات آمیخته شده با اسرائیلیات خود بخشی از جریان بزرگ‌تر ورود این آموزه‌ها در متن‌های روایی مسلمانان است که روایت خیانة ‌الزوجة نمونه‌ای از آن است. بدین صورت که معمولا آموزه‌های تورات درقالب روایت عرضه ‌شد. در این پژوهش براساس روش تاریخ‌گذاری سند – متن، مشخص شد اصالت متنی روایت خیانة‌ الزوجة در نیمه اول قرن اول و بر مبنای تاریخ سندی، در اواخر قرن دوم باز نشر شده است. از نتایج ایجاد این روایت کارکردهای گوناگون آن بود. کارکرد فرهنگی این روایت در قرن اول محدود کردن زنان و کارکرد آن در دوره عباسیان، سیاسی و برای دور کردن ایشان از مناصب حکومتی و حاکمان است. با توجه به وضعیت یهود در جامعه نومسلمان آن روز از اسرائیلیات جهت بهره‌برداری از اهداف فرهنگی و سیاسی حاکمان استفاده شد و روایت خیانة الزوجة با خیانت‌کارخواندنزنان، راندن ایشان از قدرت را مدلل کرد.

validation of the narrative of khayānat al-zuwjah (based on the method of dating and document-text analysis)

the status of women in different periods is influenced by the texts that came in the form of hadiths. some of these texts have an originality after the period of the prophet (pbuh) and were created for various functions. israelite was one of the tools that helped to create texts needed for women in line with the goals of some rulers. narratives mixed with israelite are part of the larger flow of these teachings in muslim narrative texts, of which the story of al-zuwjah’s betrayal is an example. in this way, the teachings of the torah were usually presented in the format of traditions. in this research, based on the document-text dating method, it was found that the textual authenticity of the narrative of adultery was republished in the first half of the first century, and based on the document history, it was republished in the late second century. one of the results of creating this narrative was its various functions. the cultural function of this narrative in the first century was to limit women and its function in the abbasid period was political and to keep women away from government positions and rulers. considering the situation of the jews in the neo-muslim society of that day, the israeli language was used to exploit the cultural and political goals of the rulers.