مدل ابتکاری برآورد مساحت عملیات خاکی برای طراحی پروفیل طولی جاده‌های کوهستانی

عملیات خاکی جاده‌‌‌های جنگلی مهم‌ترین مرحله ساخت جاده است که بخش قابل توجهی از هزینه‌‌‌های ساخت جاده را به‌خود اختصاص می‌دهد. در این میان طراحی هوشمندانه خط پروژه جاده جنگلی تاثیر مهمی در میزان حجم عملیات خاکی دارد. برای تولید برنامه‌ای رایانه‌ای به‌منظور طراحی خط پروژه‌ای که حجم عملیات خاکی را کمینه سازد، ابتدا به مدلی نیاز است که بتواند با داشتن عدد قرمز در محل هر پیکه هکتومتری، سطح عملیات خاکی را با دقتی قابل قبول محاسبه کند. در پژوهش پیش‌رو با هدف تولید چنین مدلی، ابتدا سطح دقیق خاکبرداری و خاکریزی به‌ازای اعداد قرمز مثبت و منفی، در فواصل عمودی یک‌متری از پیکه‌های هکتومتری و در 275 پروفیل عرضی جاده مورد بررسی توسط نرم‌افزار اتوکد اندازه‌گیری شد و به‌عنوان نمونه‌های شاهد درنظر گرفته شد. برنامه ابتکاری محاسبه سطح عملیات خاکی با توجه به شاخص‌های هندسی عرضی استاندارد جاده جنگلی در محیط نرم‌افزار matlab تولید شد و برای برآورد سطح عملیات خاکی در همه 275 پروفیل عرضی آزمایش شد. آزمون t جفتی نشان داد که اختلاف معنی‌داری (p< 0.01) بین نتایج به‌دست‌آمده از به‌کارگیری روش ابتکاری با روش متداول در محاسبه مساحت وجود نداشت و مدل از اعتبار مناسب برخوردار بود. برنامه ابتکاری بدون کاهش دقت محاسبات، با ضریب تبیین 0/99، ساعت‌ها زمان انجام محاسبات را نسبت به روش متداول کاهش داد. مدل ابتکاری ارایه‌شده می‌تواند در مدت زمان کوتاه با اندک تغییر در پارامترها برای جاده‌هایی با استانداردهای متفاوت استفاده شود.