اثر تیمارهای ایندول بوتیریک اسید، باکتریایی و قارچی بر ریشه‌زایی قلمه‌های زالزالک ایروانی (crataegus pseudoheterophylla pojark.)

پژوهش پیش‌رو به‌منظور یافتن شیوه‌نامه مناسب برای ریشه‌زایی و تولید نهال زالزالک ایروانی (crataegus pseudoheterophylla pojark.) از طریق قلمه چوب سخت با تیمارهای ایندول بوتیریک اسید (iba)، باکتریایی و قارچی با دو منشا متفاوت جست و نهال انجام شد. قلمه‌ها در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح کامل تصادفی با 11 تیمار و سه تکرار 10 تایی در بستر شاسی گرم کشت شدند. تیمارها شامل قرار دادن انتهای قلمه در 5/3 درصد وزنی حجمی آب اکسیژنه (h2o2) و سپس کاربرد iba با غلظت‌های صفر (شاهد)، یک، دو، سه، پنج، هشت و 10 ‌گرم در لیتر، قرار دادن انتهای قلمه در محلول چهار ‌گرم در لیتر iba و سپس قرار دادن در سوسپانسیون باکتریایی (agrobacterium rhizogenes a13، pseudomonas fluorescens 169 وbacillus subtilis fzb24) و مایه تلقیح قارچی‌  glomus intraradicesبود. در آزمایش اول قلمه‌هایی با منشا جست در بستر شاسی کشت شدند و پس از گذشت سه ماه در شرایط عرصه بازکاشت نهال‌ها انجام شد و خصوصیات ریشه‌زایی نهال‌ها پس از گذشت یک فصل رویشی ارزیابی شد. در آزمایش دوم از نهال‌های تولیدشده از آزمایش اول قلمه تهیه شد و آزمایش در شرایط گلخانه و عرصه و با تیمارهایی همانند آزمایش اول انجام شد. نتایج نشان داد که در آزمایش اول بیشترین درصد ریشه‌زایی در ترکیب h2o2 با غلظت سه ‌گرم در لیتر iba و بیشترین مشخصه‌های سطح ریشه، سطح ویژه برگ، وزن خشک نهال، ارتفاع و کلروفیل مربوط به تیمار ترکیبی iba با سوسپانسیون باکتریایی a. rhizogenes بود. در آزمایش دوم، بیشترین درصد ریشه‌زایی در تیمارهای ترکیب h2o2 باغلظت سه ‌گرم در لیتر و پنج ‌گرم در لیتر iba و تیمار ترکیبی iba با سوسپانسیون باکتریایی a. rhizogenes مشاهده شد.