بررسی مشخصات رویشی دورگ‌های طبیعی صنوبر دلتوییدس (P. deltoides Marsh.) در شرایط آب و هوایی کرمانشاه

استان کرمانشاه یکی از استان‌های مهم کشور در کشت و تولید صنوبر می‌باشد. به‌منظور دستیابی به کلن‌های پرمحصول و سازگار با شرایط آب‌ و هوایی استان و معرفی آنها جهت کشت و تولید انبوه، تعداد 10 کلن دورگ طبیعی صنوبر (p.deltoides 69/55xp. euramericana)، که از سال 1363 از سطح صنوبرکاری‌های شمال کشور جمع آوری شده بودند، از یک تا 10 نام‌گذاری شده و مورد آزمایش قرار گرفتند. بررسی در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و فواصل کاشت 4 در 4 متر در ایستگاه تحقیقات مهرگان انجام گردید. در طول دوره آزمایش، مبارزه با علف‌های هرز بصورت دستی و آبیاری به روش جوی و پشته انجام شد. در پایان هر فصل رویشی، صفات رویشی قطر برابر سینه و ارتفاع کل درختان اندازه‌گیری شد. همچنین رویش جاری قطر، رویش جاری ارتفاع، حجم تولیدی درهکتار و متوسط حجم تولیدی درهتکار محاسبه گردید. تجزیه واریانس ساده برای صفات ارتفاع، قطر و میزان حجم در هکتار درختان و تجزیه واریانس مرکب برای ارتفاع، قطر، حجم در هکتار و میزان رویش جاری سالیانه انجام پذیرفت و کلن‌ها براساس میانگین‌ صفات گروه‌بندی گردیدند. نتایج بررسی نشان داد که از بین کلن های دورگ طبیعی مورد بررسی کلن‌های p.deltoides 63/10، p. deltoides 63/8، p. deltoides 63/9 و p. deltoides 63/7 با مقدار تولید به‌ترتیب 40/18، 41/16، 38/16 و33/14 مترمکعب در هکتار بیشترین تولید را داشتند، بنابراین جهت کشت انبوه و توسعه در استان قابل توصیه می‌باشند.واژه‌های کلیدی: قطر، ارتفاع، رویش جاری، حجم، سازگار، تولید چوب در هکتار