مدل‌سازی تغییرات موجودی کربن در ارتباط با خاک بستر زیرین خشک‌دار

ازآنجاکه خشک‌دار حاوی مقدار قابل‌توجهی مواد آلی است، نقش مهمی در پویایی بوم‌سازگان جنگل ایفا می‌کند. براین‌اساس، در پژوهش پیش‌رو تغییرات موجودی کربن خاک در ارتباط با ویژگی‌های خشک‌دار و خاک بستر زیرین آن در توده‌های پهن‌برگ سری لوه استان گلستان با استفاده از تجزیه به مولفه اصلی و مدل جنگل تصادفی بررسی شد. مشخصه‌های 15 خشک‌دار افتاده از گونه‌های ممرز (carpinus betulus l.)، بلندمازو (quercus castaneifolia c.a.mey.)، شیردار (acer cappadocicum gled.) و انجیلی (parrotia persica c.a.mey.) در سه درجه پوسیدگی سه تا پنج ثبت شد. سپس، نمونه‌گیری از خاک زیرین آن‌ها تا عمق 15 سانتی‌متر انجام گرفت. مدل جنگل تصادفی براساس ارتباط بین متغیر وابسته (موجودی کربن) و متغیرهای مستقل (عامل‌های موثر) در نرم‌افزار r و با بسته نرم‌افزاری randomforest اجرا شد. نتایج نشان داد که مدل جنگل تصادفی حدود 54 درصد از تغییرات موجودی کربن خاک را با به‌کارگیری مولفه‌های مورد مطالعه توجیه می‌کند. براساس مدل نهایی، موجودی کربن خاک اطراف خشک‌دار اغلب تحت تاثیر سه مولفه‌ نسبت کربن به نیتروژن، درصد نیتروژن و ph خاک است. به‌طوری‌که در یک روند کلی، با افزایش نسبت کربن به نیتروژن و مقدار نیتروژن کل و کاهش ph به موجودی کربن خاک اطراف خشک‌دار افزوده می‌شود. یافته‌های پژوهش پیش‌رو حاکی از آن است که خشک‌دارها به‌ویژه در بوم‌سازگان‌های جنگلی کهن، پتانسیل بسیار زیادی برای ذخیره کربن خاک فراهم می‌کنند.

modeling changes in soil carbon stock concerning the soil beneath dead tree

since dead trees contain significant amounts of organic matter, they play an essential role in forest dynamics. in the present study, the changes in soil carbon stock were studied in relation to the dead tree features and its soil beneath in mixed broadleaf stands of loveh forest in golestan province, iran using the principal component analysis (pca) and random forest model. for this purpose, the characteristics of 15 dead trees consisting of hornbeam, oak, cappadocian maple, and ironwood were recorded in three decay classes 3 to 5, and the soil beneath them was collected from a depth of 0 to 15. the random forest model was implemented based on the relationship between the dependent variable (carbon stock) and the independent variables (effective factors) using the randomforest package in r software. the results showed that using the studied parameters, the random forest model justifies about 54% of the changes in soil carbon stock. according to the final model, the carbon stock of the soil beneath of dead tree is most affected by the three parameters of c/n ratio, nitrogen (%), and soil ph, so in a general trend with the increase of c/n ratio and nitrogen (%) and the decrease of ph, the amount of soil carbon stock around the dead tree has been increased. the present study’s findings indicate that dead trees provide great potential for soil carbon storage, especially when faced with an old-growth forest ecosystem.