تغییرات کربن آلی خاک توده‌های اوری (.quercus macranthera c. a. mey) در جنگل‌های هیرکانی

شناسایی تغییرات کربن آلی جنگل های اوری (.quercus macranthera c. a. mey) واقع در ارتفاعات بالابند جنگل‌های هیرکانی می تواند اطلاعات مناسبی برای مدیریت بهینه و حفاظت جنگل های مذکور در اختیار قرار دهد. در پژوهش پیش‌رو، به طور تصادفی چهار قطعه نمونه با ابعاد 20 × 20 مترمربع در هر یک از توده های اوری رویشگاه های پانومه سر لاویج، کلنگای نکاء و توسکستان گرگان پیاده شد. در مرکز و چهار گوشه هر یک از قطعات نمونه، به طور جداگانه نمونه های خاک از دو عمق 15 -0 سانتی متر (لایه فوقانی خاک) و 30-15 سانتی متر (لایه زیرین خاک) به‌شکل ترکیبی جمع آوری و در آزمایشگاهی ویژگی‌های آن‌ها اندازه‌گیری شد. در هر قطعه نمونه، ویژگی های زیستی درختان شامل قطر برابر سینه، ارتفاع کل، تراکم و قطرمتوسط تاج درختان و نیز ویژگی های فیزیوگرافی زمین اندازه گیری و ثبت شد. نتایج آزمون چندمتغیره مانوآ نشان داد که مقادیر کربن آلی و نیتروژن کل در لایه فوقانی و زیرین خاک در بین رویشگاه های مختلف اختلاف معنی داری نداشتند. بر خلاف آن، نتایج آزمون مذکور نشان داد که مقدار فسفر و پتاسیم قابل جذب در عمق های مختلف خاک بین رویشگاه های مورد پژوهش تغییرات معنی دار داشت. برمبنای نتایج آزمون همبستگی پیرسون، مقدار کربن آلی و نیتروژن کل در لایه های مختلف خاک با متغیرهای کمی درختان توده های اوری در رویشگاه های مورد پژوهش ارتباط معنی داری نداشت. از سویی، نتایج نشان دادند که تغییرات عناصر غذایی (npk) و کربن آلی به‌شکل متقابل چه در داخل هر یک از لایه های خاک و چه در بین لایه های مذکورخاک مستقل از یکدیگر بودند و همبستگی معنی داری نداشتند. نتایج آزمون t جفتی نیز نشان داد که فقط مقادیر نیتروژن کل بین عمق های مختلف خاک دارای اختلاف معنی داری بود (0.05 > p ؛ 2.59 = t). در یک نتیجه گیری کلی می توان عنوان کرد که تغییرات کند کربن آلی خاک توده های اوری موجب شده است که اثرات گونه ای توده های مذکور در رابطه با تغییرات مورد اشاره معنی دار نباشد.

variations of organic carbon within the natural hyrcanian caucasian oak (quercus macranthera c. a. mey.) forests

the unique characteristics of caucasian oak (co) stands, located at high altitudes in the hyrcanian forests, provide valuable insights into the variations of organic carbon (oc) and soil nutrients (npk), as well as biological and physical changes within these habitats. understanding these variations is crucial for effective forest management and conservation efforts. to this end, the current study established four 20 x 20 m2 sample plots in each of the co habitats of panomehsar in lavij, kolanga in neka, and tuskestan in gorgan. soil samples were collected from two depths (0-15 cm and 15-30 cm) in each plot and analyzed in the laboratory. biophysical characteristics of trees, such as breast height diameter, total height, average crown diameter, density, and physiographical units, were also recorded.the results showed that oc and nitrogen (n) levels in both soil layers were not significantly different across the study forests (p > 0.05), while available phosphorus (p) and potassium (k) levels varied significantly among them (p < 0.05). there were no significant correlations between oc and n levels in the soil layers, or with the biophysical attributes of the trees based on pearson tests. the findings indicated that oc and npk variations were independent of each other, with no significant relationship between them observed in the study sites. moreover, the nature of oc variations was found to be slow, making it challenging to discern the impact of tree species on these variations within the stands.in conclusion, the study sheds light on the slow nature of oc variations in co stands and highlights the need for careful consideration of their effects on management and conservation efforts.