بررسی سازگاری و عملکرد تولید کلن‌های پرمحصول تبریزی (.populus nigra l) در استان مرکزی

پژوهش پیش‌‌رو با هدف معرفی کلن‌های پرمحصول و سازگار صنوبر در نهالستان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی اجرا شد. ده کلن تبریزی (populus nigra l.) غیربومی تاج‌‌بسته برای یک دوره 11ساله در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در فاصله کاشت 3×2 متر مربع برای آزمایش سازگاری بررسی شدند. در پایان هر فصل رویش، مشخصه‌های قطر برابر سینه، ارتفاع کل، حجم کل، مساحت تاج، میانگین رویش‌های قطری، ارتفاعی و حجمی، درصد زنده‌مانی، کیفیت تنه، تراکم شاخه در تنه و مقاومت به آفات اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که همه مشخصه‌های مورد بررسی (به‌‌جز ارتفاع کل)، تفاوت معنی‌داری بین کلن‌های مختلف داشتند. براساس نتایج مقایسه میانگین‌ها، بیشترین قطر برابر سینه، موجودی حجمی، رویش ارتفاعی و رویش حجمی در کلن p.n.154.62 و کمترین قطر برابر سینه، موجودی حجمی، مساحت تاج، رویش‌های قطری و حجمی  و درصد زنده‌مانی در کلن p.n.32.56 مشاهده شد. مشخصه‌های خمیدگی تنه، تراکم شاخه در تنه‌ و حساسیت به آفات در p.n.33.56 به‌طور معنی‌داری بیشتر از کلن‌های دیگر بود. باتوجه‌به نتایج این پژوهش، p.n.154.62، p.n.75.56 و p.n.172.62 به‌ترتیب با رویش سالانه حجمی 80.63، 68.68 و 62.29 متر مکعب در هکتار به‌عنوان کلن‌های تبریزی با تولید زیاد چوب و مناسب کاشت در استان مرکزی معرفی می‌شوند.

Investigation on adaptability and production performance of productive black poplar (Populus nigra L.) clones in the Markazi province, Iran

The present study was carried out in the nursery of Markazi Natural Resources and Watershed Administration of Iran in 2009 in order to select and introduce the most adaptable and productive poplar clones. For this reason, 10 clones of closed crown nonnative black poplar for a period of 11 years were planted under the randomized complete blocks statistical design with three replications at 2×3 m2 spacing for adaptability studying. The characteristics of diameter at breast height (dbh), total height, total volume (stocking), mean increments of diameter, height and volume, crown area, survival percentage, trunk quality, branch density in the trunk and resistance to pests were measured and studied annually at the end of each growth period. The results of variance analysis showed that all the studied characteristics showed a statistically significant difference between different poplar clones, except for total height. According to the comparisons of means with Duncan’s test, the highest dbh, total volume and mean increments of height and volume were observed in P.n.62/154 clone whereas the lowest dbh, total volume, crown area, mean increments of diameter, volume and survival percentage were in P.n.56/32 clone. The highest bending and branch density in trunk and more susceptibility to pests were observed in P.n.56/33 clone than other studied clones. Clones of P.n.62/154, P.n.56/75 and P.n.62/172 with an annual volume increment of 80.63, 68.68 and 62.29 m3ha1, respectively, were introduced as adaptable poplar clones with high wood production and suitable for planting in Markazi province.