باززایی درون شیشه ای انار شیطان (tecomella undulata (sm.) seem): بررسی پتانسیل رویان زایی سوماتیکی ریزنمونه تخمدان

انارشیطان (tecomella undulata (sm.) seem) یک ‌‌گونه چوبی چند‌‌منظوره است که به‌‌دلیل زادآوری طبیعی ناکارآمد، جزء دسته گیاهان در معرض خطر قرار دارد. نرخ کم ریشه‌‌زایی نابجای قلمه‌‌‌‌ها، دلیل اصلی عدم موفقیت در ازدیاد رویشی آن بوده است. ازاین‌رو، پژوهش پیش‌‌رو به‌‌منظور ارزیابی پتانسیل این گونه برای رویان‌‌زایی سوماتیکی درون‌‌شیشه‌‌ای انجام شد. ریزنمونه تخمدان در محیط کشت اصلاح‌‌شده ms در ترکیب با اکسین‌‌ها و سیتوکینین‌‌های مختلف کشت شد. نتایج نشان‌دهنده برتری naa در القای پینه رویا‌‌ن‌‌زا بود. بیشترین پینه‌‌های رویان‌‌زا در محیط کشت حاوی naa با غلظت‌های 0.5، دو، سه و چهار میلی‌‌گرم بر لیتر مشاهده شد که توده‌های پیش‌‌رویانی و رویان‌‌های سوماتیکی کروی نیز ایجاد کرد. کاربرد انفرادی سیتوکینین‌‌های tdz و ba در غلظت‌های کم سبب پینه‌‌زایی قابل‌قبولی شد، اما این پینه‌‌ها، غیررویا‌ن‌‌زا بودند. بهترین پُرآوری پینه‌‌های رویان‌‌زا در محیط کشت بدون هورمون به‌دست آمد. محیط‌های حاوی 7.5 و 10 میلی‌‌گرم بر لیتر naa به‌‌تنهایی توانستند رویان‌های سوماتیکی را همراه با پرآوری پینه القا کنند. محیط حاوی ba با غلظت کم (0.1 و دو میلی‌‌گرم بر لیتر) و ساکارز با غلظت 30 گرم بر لیتر سبب رویان‌‌زایی سوماتیکی دوباره شد. کاربرد ba و ga3 و افزایش غلظت ساکارز محیط کشت نتوانستند رویان‌‌های سوماتیکی القاشده در مرحله‌های پینه‌‌زایی و پرآوری پینه را بالغ کنند. یافته‌‌های این پژوهش درزمینه تولید پینه رویان‌‌زا و رویان سوماتیکی انارشیطان می‌‌تواند پایه‌‌ای سودمند برای پژوهش‌های گسترده‌‌تر آینده در ریزازدیادی این گونه سخت‌کار باشد.

In vitro regeneration of desert teak (Tecomella undulata (Sm.) Seem); Investigating somatic embryogenesis potential of ovary explant

Tecomella undulata (Sm.) Seem known as desert teak, a multipurpose woody species has fallen under the category of endangered plants mainly due to lack of an efficient natural reproduction system. Inherent low adventitious rooting of cuttings has been the principal cause of failure in its vegetative propagation. Hence, research was conducted to assess in vitro somatic embryogenesis potential in the species. Ovary explant was cultured in modified MS media fortified with various auxins and cytokinins. The results revealed that NAA was superior in the induction of embryogenic callus (EC). NAA at 0.5, 2, 3 and 4 mg L1 induced the highest ECs exhibiting developing proembryogenic masses and globular somatic embryos. TDZ and BA, though induced good callogenesis at low concentrations but the formed calli were nonembryogenic. The proliferation of embryogenic calli was the best on a phytohormonefree medium. The media containing NAA at 7.5 and 10 mg L1 NAA only, induced somatic embryos alongside callus proliferation. The media containing low concentrations of BA (0.2 and 1 mg L1) resulted in recurrent embryogenesis. Application of BA and GA3, and elevating the sucrose concentration of the culture medium did not make advancement in the maturation of the somatic embryos formed during stages of callogenesis and callus proliferation. The findings achieved in this study in the field of induction of EC and somatic embryo can be a beneficial basis for future extensive studies on micropropagation of this recalcitrant species.