نتایج اولیه ارزیابی ساختار توده در قطعه‌های بررسی دائمی راشستان‌های دست‌نخورده در جنگل‌های هیرکانی

در اصول نگرش اکوسیستمی و مدیریت جنگل با دیدگاه نزدیک به طبیعت، شناخت ساختار توده برای انتخاب دخالت مناسب و حفظ پایداری جنگل ضروری است. این پژوهش از سال 1387 در توده‌های دست‌نخورده راش در چهار منطقه از جنگل‌های هیرکانی انجام شد. دوازده قطعه‌نمونه یک هکتاری در مراحل تحولی اولیه، بلوغ و تخریب انتخاب و آماربرداری صددرصد شدند. در وسط هر قطعه‌نمونه، یک ترانسکت 1000 متر مربعی درنظر گرفته شد و قطر برابر سینه، ارتفاع و مختصات کلیه گونه‌ها برداشت شد. سپس، ساختار عمودی و افقی آن‌ها توسط نرم‌افزار svs رسم شد. همچنین، جایگاه هر قطعه‌نمونه (مرحله تحولی) در مثلث ساختار مشخص شد. نتایج نشان داد که تعداد درخت زنده بین 188 اصله در مرحله تخریب و 475 اصله در مرحله اولیه و تعداد کل خشک‌دار بین هفت و 30 اصله در هکتار نوسان داشت، درحالی‌که متوسط تعداد خشک‌‌دار بالغ‏، سه اصله در هکتار بود. متوسط رویه ‌زمینی، حجم کل و حجم خشک‌دار به‌ترتیب 65.40 متر مربع، 6.592 و 8.55 متر مکعب در هکتار محاسبه شد. توده‌ها در مرحله بلوغ دوآشکوبه بودند، اما در دو مرحله دیگر سه‌ آشکوب مشاهده شد. سهم قابل‌ ملاحظه حجم درختان قطور و خیلی قطور نشان داد که توده‌ها مسن بوده و از ساختار نامنظم تئوریک بسیار فاصله دارند، بنابراین دخالت‌های پرورشی متفاوتی برای مراحل مختلف قابل‌ توصیه است.

Preliminary results of survey on stand structure in permanent research plots of Hyrcanian intact beech (Fagus orientalis Lipsky) forests

Having knowledge on stand structure and application of appropriate silvicultural interventions based on ecosystem approach and close to nature forest management is essential for sustainability of forest. This research started from 2009 in intact oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) stands in four regions of the Hyrcanian forests. Twelve sample plots, each one ha, have been established in three development stages of initial, optimal and decay and 100% survey has been applied within the plots. A transect of 1000 m2 has been laid out on the middle of the plot and diameter at breast height, tree height and coordination have been registered. Vertical and horizontal structure and the stand structure have been illustrated by SVS software and structure triangle. Results indicated that stem number varied between 188 in the decay and 475 ha1 in the initial stages. Number of deadwood varied between 7 and 30 ha1, among them 3 mature deadwoods with diameter more than 60cm. Mean basal area, total volume and deadwood volume was calculated to 40.65 m2ha1, 592.6 and 55.8 m3ha1, respectively. The stands in the optimal stage showed two layers while the other stages were three storied stands. The high proportion of volume in large and extralarge timbers indicated that the studied intact stands were old growth and the structure was far from the theoretical irregular structure. Hence, different silivicultural interventions could be introduced in different development stages.