تاثیر روش‌‌های مختلف کاشت بر جوانه‌‌زنی و زنده‌‌مانی بذر بنه (.pistacia atlantica desf) در جنگل پیرکاشان استان کرمانشاه

زادآوری ضعیف بنه (.pistacia atlantica desf) در جنگل‌‌های زاگرس، این گونه مهم و با ارزش را در معرض نابودی قرار داده است. در پژوهش پیش رو، برای دستیابی به راهکار مناسب برای استقرار بنه از کاشت مستقیم بذر با 9 روش کاشت به‌عنوان کرت‌‌های اصلی، چهار جهت جغرافیایی به‌عنوان کرت‌های فرعی اول و نیز کرت‌‌های سایه و آفتاب به‌عنوان کرت‌‌های فرعی دوم در رویشگاه‌‌ پیرکاشان در استان کرمانشاه استفاده شد. طی چهار دوره آماربرداری در ابتدا و انتهای دو فصل رویشی، جوانه‌‌زنی و زنده‌‌مانی درختان بررسی شد. نتایج نشان داد که روش‌‌های مختلف کاشت بذر بنه بر جوانه‌زنی بذرها موثر بودند. از بین 9 روش کاشت بذر، روش نرم‌کردن خاک + لاشبرگ با 32 درصد، بیشترین درصد جوانه‌‌زنی را داشت. در جهت‌‌های متفاوت جغرافیایی، کرت‌‌های جهت شمالی با 27 درصد جوانه‌‌زنی، بیشترین جوانه‌‌زنی را داشتند. برای درصد زنده‌‌مانی و ماندگاری بذرهای سبزشده، فقط تیمارهای سایه و آفتاب با هم اختلاف معنی‌‌داری داشتند. کرت‌‌های موجود در سایه در انتهای فصل رویشی اول با 44 درصد، ابتدای فصل رویشی دوم با 26 درصد و در انتهای فصل رویشی دوم 23 درصد زنده‌‌مانی داشتند. براساس نتایج این پژوهش، مناسب‌‌ترین روش کاشت مستقیم بذر بنه، روش کاشت بذر در ریزقطعه‌نمونه‌هایی است که به‌صورت نرم کردن خاک تا عمق 30 سانتی‌متری + لاشبرگ در جهت شمالی و زیر تاج درختان احداث شوند.

The effect of different methods of seeding wild pistachio’s seed (Pistacia atlantica Desf.) on its germination and establishment in the Pirkashan Forest, Kermanshah Province, Iran

Poor regeneration has endangered the important and valuable species of wild pistachio (Pistacia atlantica Desf.) in the Zagros forests, which calls for finding an appropriate solution to its regeneration and establishment to protect it from extinction. For this purpose, in this research, the effect of different methods on germination and the establishment was reported after direct seeding of seeds in one of the wild pistachio’s habitats in Pirkashan, Kermanshah province. Nine different sowing methods as main plots, four main directions as first subplots and shade and sun as second subplots were planted. During this time statistic data collected in four periods (before and after two growing seasons) and analyzing germination and establishment showed the significant effect of some approaches rather than others. Amongst the sowing methods, loosen the soil+humus (32%) and among the four main directions, northern plots (27%) had the maximum germination. There was a significant difference in the percentage of establishment only between shade and sun treatments and the plots in shadows had a maximum establishment at the end of the first growing season (44%), at the beginning of the second growing season (26%) and at the end of second growing season (23%). Based on these results, it has been concluded that the most appropriate method of direct sowing of the seeds is to sow them in northern micro plots that are created in the north, by loosening the soil to a depth of 30 cm + humus and under the shadows of other trees.