بررسی تنوع گونه‌های درختی و درختچه‌ای بیشه‌زارهای گویجه‌بل در شهرستان اهر

آگاهی از وضعیت تنوع زیستی می تواند راهنمایی برای مدیریت بهتر اکوسیستم باشد. تنوع گونه ای زیاد با حفاظت بهتر می تواند پایداری اکولوژیکی اکوسیستم را تضمین کند. هدف پژوهش پیش‌رو، شناسایی و بررسی تنوع گونه های درختی و درختچه ای منطقه گویجه بِل شهرستان اهر و ارزیابی اثر عامل‌های فیزیوگرافی بر آن بود. نمونه برداری به‌صورت منظم تصادفی با شبکه‌ای به ابعاد 200 ×150 متر و با 48 قطعه‌نمونه دایره ای شکل 314 متر مربعی انجام شد. در هر قطعه‌نمونه، فهرست کلیه گونه های درختی و درختچه ای همراه با ارزش های فراوانی غلبه بر اساس مقیاس براون بلانکه ثبت شد. نتایج نشان داد که درمجموع، 13 گونه چوبی در منطقه وجود داشت. ازملک (smilax excelsa l) بیشترین درصد حضور (39 درصد) و تنگرس (rhamnus sp.) کمترین درصد حضور (0/04 درصد) را در قطعات نمونه داشتند. تراکم در قطعه‌نمونه از 10 تا 110 پایه از گونه های مختلف متغیر بود. دو گونه بومی جنگل‌های ارسباران (کرب و هفت کول) در این منطقه مشاهده شد. هفت‌کول به‌طور غالب در جهت های غربی و کرب در جهت های شرقی حضور داشت. اثر اصلی شیب بر شاخص های تاکسا، سیمپسون، شانون وینر و مارگالف معنی دار نبود، در حالی‌که اثرات اصلی جهت بر شاخص تاکسا در سطح اطمینان 99 درصد و بر دیگر شاخص ها در سطح اطمینان 95 درصد معنی دار بود. مقدار کلیه شاخص‌های تنوع در جهت غربی بیشتر بود. نتایج مربوط به خوشه بندی ترکیب پوشش گیاهی، نتایج مربوط به مقایسه شاخص های تنوع سایت ها را تایید کرد. شاخص های تاکسا و مارگالف دارای بیشترین ضریب تغییرات بودند، بنابراین در سایر پژوهش‌ها و نیز ارزیابی­ اثر مدیریت و پایش تغییرات پوشش گیاهی، استفاده از شاخص های مذکور توصیه می‌شود. بر اساس نتایج این پژوهش، زیاد بودن شیب و تنوع زیستی منطقه مورد مطالعه، زمینه حفاظت و قرق منطقه را فراهم می‌کند.