تاثیر مدیریت مبتنی بر حفاظت بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک جنگل‌های ارسباران

بررسی ویژگی های خاک یکی از راه های ارزیابی مدیریت اعمال شده بر رویشگاه های جنگلی است. در پژوهش پیش‌رو به بررسی اثر مدیریت مبتنی بر حفاظت بر ویژگی های خاک رویشگاه های جنگلی منطقه ارسباران پرداخته شد. ابتدا منطقه حفاظت شده و غیرحفاظتی (دیزمار) ارسباران به دو طبقه ارتفاعی 1000 تا 1500 متر و 1500 تا 2000 متر از سطح دریا تقسیم ­شد و در هر منطقه 22 نمونه خاک (در هر طبقه ارتفاعی 11 نمونه خاک) و درمجموع 44 نمونه خاک از عمق صفر تا 30 سانتی متری دامنه های شمالی این جنگل ها برداشت ­شد. آزمون­ تجزیه واریانس دوطرفه برای بررسی اثرات تیمار مدیریت حفاظتی 45ساله و عامل ارتفاع از سطح دریا بر ویژگی‌های خاک انجام ­شد. نتایج نشان­ داد که مدیریت حفاظتی بر اسیدیته (6/5)، هدایت الکتریکی ( ds/m1/45)، رطوبت گل اشباع (77/5 درصد)، کربن آلی (8/31 درصد)، رس (31/77 درصد)، شن (40 درصد)، نیتروژن کل (0/84 درصد)، پتاسیم قابل جذب (2475/86 میلی گرم در کیلوگرم) و محتوای رطوبتی خاک (17/42 درصد) اثر معنی دار داشت و میانگین تمامی این شاخص ها به جز شن در منطقه حفاظت شده بیشتر از منطقه غیرحفاظتی بود. همچنین، نتایج نشان­ داد که عامل ارتفاع از سطح دریا بر وزن مخصوص ظاهری و محتوای رطوبتی خاک تاثیر معنی داری داشت، به طوری‌که میانگین وزن مخصوص ظاهری در طبقه ارتفاعی پایین (1/09 گرم بر سانتی­ متر مکعب) و میانگین محتوای رطوبتی خاک در طبقه ارتفاعی بالا (17/92 درصد) بیشتر بود.نتایج این پژوهش موید تاثیر قابل توجه رویکرد مدیریت حفاظتی بر شاخص های کیفیت خاک رویشگاه های جنگلی بخش حفاظت‌شده منطقه ارسباران بود.