بررسی مدل‌های مختلف قطر-ارتفاع ممرز (carpinus betulus l) در توده‌های جنگلی ناهمسال شصت‌کلاته گرگان

بررسی دقیق توسعه توده در طول زمان به دقت مدل‌های قطر ارتفاع وابسته است. در پژوهش پیش‌رو قابلیت به‌کارگیری مدل‌های مختلف قطر-ارتفاع برای برآورد دقیق ارتفاع درختان ممرز (carpinus betulus l) در توده‌های ناهمسال آمیخته نامنظم در بخشی از سری‌های یک و دو جنگل شصت‌کلاته گرگان ارزیابی شد. 308 قطعه‌نمونه دایره‌ای‌شکل به‌مساحت 10 آر و به‌روش تصادفی منظم به‌ابعاد شبکه 200×150 متر و با شدت 3/33 درصد در جنگل مورد مطالعه پیاده شد. در تمام قطعات نمونه، مشخصه‌های گونه، قطر برابر سینه و ارتفاع تمام درختان ممرز با قطر برابر سینه بیشتر از 12/5 سانتی‌متر اندازه‌گیری و ثبت شد. درمجموع 2177 جفت مشاهده قطر ارتفاع اندازه‌گیری و ثبت شد که 75 درصد (1631 درخت) در فرآیند مدل‌سازی و 25 درصد (546 درخت) برای ارزیابی مدل‌های برآوردی استفاده شدند. با استفاده از 18 مدل رگرسیونی غیرخطی، ارتباط بین ارتفاع به‌عنوان متغیر وابسته و قطر به‌عنوان متغیر مستقل بررسی و تجزیه و تحلیل شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که نتایج معیارهای ارزیابی مدل، تفاوت زیادی با یکدیگر نداشتند و ازنظر آماری به‌جز مدل پرودان، تفاوت معنی‌داری بین مقادیر برآوردشده با استفاده از مدل‌های مختلف و مقادیر واقعی در سطح اطمینان 95 درصد وجود نداشت. همچنین چهار مدل رگرسیونی غیرخطی هایپربولیک، راتکوفسکی، چاپمن ریچارد و ویبول با درصد مجذور میانگین مربعات خطای به‌ترتیب 12/91، 12/92، 13/01 و 13/01 درصد و درصد اریبی به‌ترتیب 0/21، 0/21، 0/22 و 0/22درصد، نتایج مشابه و نزدیک به‌هم داشتند و توانایی خوبی برای برآورد ارتفاع درختان ممرز با دقت مناسب داشتند. این مدل‌ها می‌توانند در برآورد ارتفاع درختان ممرز درصورت تایید و تکرار این نتایج در مناطق جنگلی دیگر شمال ایران، در جنگل‌های پهن‌برگ استفاده شوند.