اثر فنوتیپ پایه مادری و دوره آبیاری بر زنده‌مانی و رشد نهال‌های ارس (juniprus exclesa m. b) در ایستگاه سیراچال

جنس ارس (juniperus) در ایران از نظر گستره پراکنش پس از بنه رتبه دوم را در میان گونه‎های درختی به‌خود اختصاص می‌ دهد. وسعت رویشگاه‌ های ارس به‌دلیل زاد آوری طبیعی محدود آن در حال کاهش است، بنابراین احیای رویشگاه های آن از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش، اثر فنوتیپ پایه مادری و دوره آبیاری بر زنده‌ مانی و مشخصه‌های رویشی نهال‌های ارس در ایستگاه سیراچال به مدت چهار سال مطالعه شد. بیست نهال تولید شده از سه گروه از درختان با فنوتیپ پایه مادری a (تنه صاف)، b (تنه خمیده) و c (توان بذردهی زیاد) در قالب بلوک‌های کامل تصادفی و به‌صورت کرت‌های خرد شده در سه تکرار در سال 1389 کاشته شدند. تیمار آبیاری نهال ها در چهار سطح شاهد (بدون آبیاری)، 15 روز یک‌بار (6 نوبت در سال)، 30 روز یک‌بار (سه نوبت در سال) و 45 روز یک‌بار (دو نوبت در سال) در سال اول پس از کاشت اعمال شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که در سال اول، تاثیر تیمار آبیاری بر متغیرهای رویش جاری قطر، ارتفاع و سطح تاج و تیمار فنوتیپ پایه مادری فقط بر رویش جاری قطر معنی‌دار بود. در سال دوم نیز فقط اثر فنوتیپ پایه مادری برسطح تاج معنی دار بود. در مجموع پس از گذشت چهار سال، فقط اثر تیمار آبیاری بر سطح تاج معنی دار بود. یافته ها نشان داد که یک نوبت آبیاری در زمان کاشت به‌عنوان یک ضرورت مهم در استقرار نهال های ارس است و در احیای رویشگاه‌ ها باید مورد توجه قرار گیرد. با توجه به نتایج به‌نظر می رسد، نوع درخت مادری نیز در احیای رویشگاه تاثیرگذار بوده و انتخاب بذر از درختان گروه c می تواند در موفقیت برنامه احیای رویشگاه سیراچال موثر باشد.