بازسازی جنگل تخریب شده با استفاده از گونه‌های بومی و غیربومی: بررسی حاصلخیزی خاک و کیفیت توده (مطالعه موردی: چمستان- استان مازندران)

این پژوهش به بررسی اثرات پنج توده جنگل‌کاری شده 20ساله با گونه‌های پلت (acer velutinum boiss.)، کریپتومریا (cryptomeria japonica d. don.)، زربین (cupressus sempervirens l. var. horizontalis (mill.) gord.)، کاج تدا (pinus taeda l.) و یک توده آمیخته بر حاصل خیزی خاک می‌پردازد. همچنین، مقایسه کیفیت توده های مذکور با جنگل طبیعی به‌منظور انتخاب گونه مناسب برای کاشت در مناطق پایین‌بند جنگل های هیرکانی از اهداف این پژوهش بود. در هر توده، پنج قطعه‌ نمونه مربعی شکل (400 متر مربعی) به صورت منظم تصادفی مشخص شدند و مشخصه‌های کمی و کیفی درختان ثبت شد. همچنین، از سه عمق صفر تا 15، 30-15 و 45-30 سانتی‌متری خاک به‌صورت ترکیبی نمونه‌ برداری شد و مشخصه‌های فیزیکی و شیمیایی خاک اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان‌ دهنده تاثیر معنی‌دار توده‌ های مورد مطالعه بر مشخصه های مورد بررسی بود. توده کاج تدا بیشترین (6/4) و توده پلت کمترین (5/5) مقدار اسیدیته، توده طبیعی بیشترین (ds/m2 0/18) و توده کریپتومریا کمترین (ds/m2 0/06) مقدار هدایت الکتریکی را داشتند. در توده کاج تدا بیشترین مقدار کربن آلی (1/29 درصد) و ازت کل (0/36 درصد) و در توده طبیعی کمترین مقدار کربن آلی (1/03 درصد) و ازت کل (0/08 درصد) مشاهده شد. توده‌ آمیخته بیشترین (g/kg 1/9) و توده کریپتومریا کمترین (g/kg 1/8) مقدار فسفر را داشتند. همچنین، توده پلت بیشترین (t/ha 292830) و توده طبیعی کمترین (t/ha 223920) مقدار ترسیب کربن را داشتند. نتایج این پژوهش نشان داد که توده های سوزنی‌ برگ از نظر ویژگی های کیفی و عناصر غذایی موفق تر عمل کرده‌اند، در حالی که از نظر ویژگی های کمی و مقدار انباشتگی کربن خاک، توده های پهن‌ برگ موفق‌ تر بودند. در مجموع و با توجه به شرایط منطقه، توده‌ های پهن برگ در مقایسه با توده ‌های سوزنی برگ از موفقیت بیشتری برخوردار بودند.