تعیین ضریب شکل راش (fagus orientalis lipsky) در جنگل‌های استان گلستان

راش (fagus orientalis lipsky) یکی از ارزشمندترین گونه‌ های تجاری جنگل‌های هیرکانی است که 17/6 درصد سطح و 30 درصد حجم سرپای این جنگل ها را تشکیل می دهد. پژوهش پیش‌رو با هدف تعیین و به‌روز کردن ضریب شکل درختان راش در استان گلستان و اصلاح جدول حجم این گونه انجام شد. پس از جنگل‌گردشی، مطابق با لیست نشانه ‌گذاری سال 1394-1393 اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان، 150 اصله راش در طبقات قطری مختلف (30 تا 135 سانتی‌متر) در محدوده پنج طرح جنگل‌داری لیوان، وطنا، کردکوی، شموشک و دکتر بهرام‌نیا به روش تصادفی انتخاب شدند. از هر درخت اطلاعات قطر برابر سینه (سانتی‌ متر)، قطر در 0/1، 0/3، 0/5، 0/7 و 0/9 ارتفاع درخت و قطر ابتدا و انتهای قطعات 2 متری تا قطر 7/5 سانتی‌متری اندازه‌گیری و حجم دقیق و ضریب شکل ‌های واقعی، مصنوعی، طبیعی و هوهنادل برای کلیه درختان محاسبه شدند. نتایج نشان داد که ضریب شکل راش با استفاده از فرمول ‌های هوهنادل، طبیعی، مصنوعی و واقعی به‌‌ترتیب 0/502، 0/464، 0/407و 0/454 بود. از نظر آماری تفاوت معنی ‌داری در سطح اطمینان 95 درصد بین ضریب شکل واقعی، مصنوعی و طبیعی با هوهنادل وجود داشت، اما بین ضریب شکل طبیعی و واقعی تفاوت معنی‌ داری وجود نداشت. همچنین، بین حجم واقعی و حجم به‌دست‌آمده از جدول تاریف در سطح اطمینان 95 درصد تفاوت معنی‌ داری وجود داشت و بیشترین تفاوت بین حجم واقعی و حجم به‌دست‌آمده از جدول تاریف در طبقات قطری بالا بود. با توجه به نتایج این پژوهش، می‌توان نتیجه ‌گیری کرد که برای تعیین ضریب شکل راش، ضریب شکل طبیعی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.