بررسی نقش واسطه‌ای بحران هویت و انسجام خانواده در تعیین رابطه مشارکت در شبکه‌های اجتماعی با نگرانی از تصویر بدنی در میان دانش‌آموزان

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه‌ای بحران‌هویت و انسجام خانواده در تعیین رابطه مشارکت در شبکه‌های اجتماعی با نگرانی از تصویر ‌بدنی در میان دانش‌آموزان صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مدارس دولتی متوسطه اول شهر رشت در سال تحصیلی 99-98 است. شرکت‌کنندگان با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های مجازورزی شبکه‌ای (بلند، 1399)، بحران هویت (احمدی، 1376)، انسجام خانواده (سامانی، 1381) و نگرانی از تصویر‌بدنی (لیتلتون و همکاران، 2005) استفاده شد. پرسشنامه‌ها به صورت آنلاین در اختیار دانش‌آموزان قرار گرفت و تعداد 674 نفر به آن پاسخ دادند که در نهایت 497 پرسشنامه مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل مسیر استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج نشان داد مشارکت در شبکه‌های اجتماعی بر نگرانی از تصویر بدن (β=-0.41, p<0.001)، انسجام خانواده (β=-0.25, p <0.001) و بحران هویت (β=-0.16, p<0.001) اثر مستقیم دارد. بحران هویت به طور مستقیم و معناداری نگرانی از تصویر بدنی را پیش بینی می‌کند ( β=-0.13, p<0.001 ). انسجام خانواده به طور مستقیم و معناداری نگرانی از تصویر بدنی را پیش بینی می‌کند (β=-0.17, p<0.001). همچنین مشارکت در شبکه‌های اجتماعی با میانجیگری بحران هویت بر نگرانی از تصویر بدنی اثر غیر مستقیم (β=0.06, p<0.001) دارد. اما اثر غیر مستقیم متغیر واسطه‌ای انسجام خانواده در رابطه مشارکت در شبکه‌های اجتماعی و نگرانی از تصویر بدنی از نظر آماری معنادار نیست. نتیجه‌گیری: بنابراین، اصلاح میزان و شیوه استفاده نوجوانان از شبکه‌های اجتماعی و برگزاری جلسات آموزشی جهت تسهیل گذار از مرحله بلوغ و پیشگیری از بحران هویت دارای اهمیت است تا زمینه کاهش نارضایتی از تصویر بدن و ارتقاء سلامت‌روانی نوجوانان فراهم گردد.

Investigating the Mediating Role of Identity Crisis and Family Cohesion in Determining the Relationship between Social Networks Participation with Body Image Issues Among Students

Aim: The aim of present study was to investigate the mediating role of identity crisis and family cohesion in determining the relationship between participation in social media and body image concerns among students. Methods: The present study was a descriptive correlational study. The statistical population consisted of all public middle school students studying in the city of Rasht in the academic year of 201920. Participants were selected using multistage cluster random sampling method. To collect data from four questionnaires, Social Network Sites Engagement Scale (Boland1399), Identity Crisis (Ahmadi, 1997), Family Cohesion (Samani, 2002) and Body Image Concern Questionnaire (Littleton et al., 2005) were used. These questionnaires were provided to students online and 674 people responded to them. Finally, 497 questionnaires were examined and analyzed statistically, using path analysis method. Findings: The results showed that social network engagement has a direct effect on body image concern ( beta;=0.41, P<0.001), family cohesion ( beta;=0.25, P <0.001), and identity crisis ( Beta;=0.16, P<0.001). Identity crisis directly and significantly predicts body image concerns ( beta;=0.13, P<0.001). Family cohesion directly and significantly predicts body image concerns ( beta;=0.17, P<0.001). In addition, that engagement in social networks mediated by identity crisis has an indirect impact on body image anxiety ( beta;=0.06, P<0.001). However, the indirect effect of the mediating variable of family cohesion on social network engagement and body image concerns is not statistically significant. Conclusion: Therefore, improving the amount and manner of adolescents #39; use of social networks, teaching media literacy to adolescents and holding training sessions to facilitate the transition from puberty and prevent identity crisis is important to reduce dissatisfaction with body image and promote adolescent mental health.