مقایسه تاثیر رفتاردرمانی دیالکتیکی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر مولفه‌های شناختی (آمیختگی، اجتناب و انعطاف‌پذیری‌شناختی) و استرس اکسیداتیو زنان مبتلا به دیابت نوع دو

هدف: هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر مولفه‌های شناختی (آمیختگی، اجتناب و انعطاف‌پذیری شناختی) و استرس اکسیداتیو زنان مبتلا به دیابت نوع دو بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون و گروه کنترل بود که بر روی 60 بیمار زن مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه‌کننده به مراکز دولتی سلامت شهر بیرجند در سال 1395 با دو گروه آزمایش (40 نفر) و یک گروه کنترل (20 نفر) به صورت در دسترس و به طور تصادفی انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه آمیختگی شناختی گیلاندرز و همکاران (2014)، اجتناب شناختی سکستون و دوکاس (2008) و انعطاف‌پذیری شناختی دنیس و وندروال (2010) بود. همچنین به گروه آزمایش پروتکل رفتاردرمانی دیالکتیکی فن‌دایک (1396)، رفتاردرمانی دیالکتیکی قهاری (1395) و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی سیگال، ویلیامز و تیزدل (2002) ارائه و به گروه کنترل درمانی ارائه نشد. تجزیه تحلیل داده‌ها با کمک تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که رفتاردرمانی دیالکتیک در مقایسه با شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کاهش مولفه‌های شناختی و استرس اکسیداتیو و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر فرونشانی فکر و مولفه‌های هیجانی بیماران مبتلا به دیابت موثر است (0.05> p). نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌ها می‌توان برای بهبود مولفه‌های هیجانی و شناختی بیماران دیابتی از رفتاردرمانی دیالکتیکی در مقایسه با شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بیشتر به عنوان درمان مکمل استفاده کرد.

the effectiveness of dialectical behavior therapy and mindfulness-based cognitive therapy on cognitive components (cognitive fusion, cognitive avoidance and cognitive flexibility) and oxidative stress in women with type 2 diabetes

Aim: The aim of this study was to compare the effectiveness of dialectical behavior therapy and mindfulnessbased cognitive therapy on cognitive components (fusion, avoidance and cognitive flexibility) and oxidative stress in women with type2 diabetes. Methods: The research method was quasiexperimental with pretest/posttest design and control group on 60 female patients with type2 diabetes referred to public health centers in Birjand (Iran) during 2016. Participants in the two experimental groups (40 subjects) and one control group (20 subjects) were recruited through convenient sampling and the tests administered randomly. Data collection tools included Gilander et al. (2014) Cognitive Integration Questionnaire, Sexton and Ducas (2008) Cognitive Avoidance Questionnaire, and Dennis and Vanderwall (2010) Cognitive Flexibility Questionnaire. Also, the experimental group was presented with Fendaic (2017) Dialectical Behavior Therapy protocol, Ghahari Dialectical Behavioral Therapy (2016) and cognitive therapy based on Seagal, Williams Tizdell (2002) mindfulness, which was not presented to the control group. Data analysis was performed using univariate and multivariate analysis of covariance. Findings: The results showed that dialectical behavior therapy, in comparison with mindfulnessbased cognition therapy on reducing cognitive components, and oxidative stress and mindfulnessbased cognitive therapy on thoughtsuppression and emotional components in patients with diabetes is effective (P <0.05). Conclusion: According to the findings, dialectical behavior therapy can be used as a complementary therapy to improve the emotional and cognitive components of diabetic patients compared to mindfulnessbased cognitive therapy.