بررسی استعاره‌های مبتنی بر ذهن آگاهی در ابیات مولانا

هدف: ذهن‌آگاهی به عنوان یک درمان جدید، ریشه در فرهنگ شرق داشت، هدف از این مطالعه شناسایی استعاره‌های بومی و فرهنگی مبتنی بر ذهن آگاهی در سه دفتر اول مثنوی معنوی مولانا بود. روش: روش پژوهش حاضر تحلیل محتوا و جامعه آن سه دفتر اول مثنوی معنوی بود. انتخاب نمونه به صورت هدفمند صورت گرفت و تعداد (1027)، استعاره در سه دفتر شناسایی شد. ابتدا استعاره‌های مرتبط با هر یک از 9 مولفه ذهن‌آگاهی شناسایی و سپس فراوانی آنها تعیین شد. از تحلیل محتوا با استفاده از نرم‌افزار maxqda برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها: در این پژوهش تعداد استعاره‌ها در دفتر اول تقریبا دو برابر دفتر دوم و سوم بود. بر اساس یافته‌ها، استعاره‌های شناسایی شده مرتبط با مولفه‌های اصلی ذهن‌آگاهی، به ترتیب فراوانی از تعداد بیشتر به کمتر، عبارت از: عدم واکنش، اعتماد (اطمینان)، عدم قضاوت، بخشندگی (مهربانی)، بردباری، پذیرش و قدرشناسی (سپاسگزاری)، ذهن مبتدی و رها کردن/ نچسبیدن بودند. به عبارت دیگر عدم واکنش از بیشترین فراوانی و رها کردن/ نچسبیدن از کمترین فراوانی برخودار بودند. در این پژوهش برای مولفه عدم واکنش، زیرمولفه‌ های تسلیم، نجنگیدن و سکوت، و برای مولفه عدم قضاوت زیر مولفه‌های روشن‌بینی، وسعت دید و عدم مقایسه استخراج شدند. همچنین در این پژوهش با توجه به مفهوم کلی ذهن‌آگاهی و بر اساس استعاره‌های جستجو شده، 4 مولفه عمل با آگاهی، مشاهده و توصیف، درک (همدلی) و تعادل، به عنوان مولفه‌های دیگر ذهن‌آگاهی کشف و شناسایی شدند. نتیجه‌گیری: به درمانگران و مشاوران پیشنهاد می‌شود که به منظور انتقال بهتر مفاهیم و آسان‌سازی آموزش و درمان ذهن‌آگاهی مبتنی بر شناخت، از استعاره‌های بومی و فرهنگی مبتنی بر ابیات مولانا استفاده کنند.

An Investigation of Mindfulness-Based Metaphors in the Poems of Rumi

Aim: Mindfulness, as a new therapy method, has its roots in the culture of the East. The aim of this study is to identify the cultural and mindfulnessbased metaphors in the Rumi's Masnavi (three chapters of first book). Methods: The current research analyzes the content of the abovementioned section of Masnavi. The sampling was targeted and 1027 metaphors were identified. The metaphors attributed to the 9 components of mindfulness were identified, and their abundance was also cosidered. MAXQDA coding software was used to analyze the extracted data. Findings: The investigations showed that the number of the metaphors in the first chapter was two times more than the second and third chapters. The metaphors related to the components of mindfulness according to the number were sorted as follows: the nonstriving, trust (confidence), nonjudging, generoslty (kindness), patience, acceptance and gratitude, beginner's mind and letting go. In other words, the nonstriving and letting go were respectively used most and least frequently. The subcomponents of surrender, nonfighting and silence were identified for the nonstriving component. The subcomponents of insight, inclusiveness, and noncomparing was distinguished for the nonjudging component . In addition, based on the researched metaphors and the concept of mindfulness, four new components of awareful action, observation and describing, understand (empathy) and balance, as other components of mindfulness were also discovered. Conclusion: For the means of facilitating the conveyance of concepts, education and therapy with cognitivebased mindfulness, it is suggested that therapists and counselors use the folk and cultural metaphors in the poems of Rumi.