نواندیشی در شناخت و توسعه مفهومی برنامه درسی نال

برنامه درسی نال مهمترین مفهوم در رشته برنامه درسی است که اولین بار به وسیله آیزنر (1979) مطرح گردید. آیزنر بر حذفیات برنامه درسی به عنوان برنامه درسی نال تاکید داشته و بقیه ابعاد آن را نادیده گرفته است. هدف این پژوهش شناسایی ماهیت برنامه درسی نال، انواع، ابعاد، سطوح، و پیامدهای آن با استفاده از روش اسناد پژوهی، مطالعه و تحلیل پژوهش‌های انجام شده در این حوزه است. نتایج این پژوهش نشان داد برنامه درسی نال مفهومی فراتر از برنامه درسی نال مد نظر آیزنر (برنامه درسی محذوف) است و علاوه بر حذفیات برنامه درسی، شامل مواردی است که با حضور خود در برنامه درسی، نقایصی را در تعلیم و تربیت فراگیران ایجاد می‌کند. بر این اساس، هفت نوع برنامه درسی نال: «مغفول، محذوف، منسوخ، محرف، عقیم، مفرط و ممنوعه» شناسایی شد که به شکل عمدی یا غیرعمدی در زمان طراحی، اجرا و یا آموخته شدن برنامه درسی رخ داده و موجب بروز نقص در جریان یادگیری فراگیران شده که اثرات و پیامدهای فردی و اجتماعی نامطلوبی را برجای می‌گذارند.

innovation in cognition and conceptual development of null curriculum

the null curriculum is the most important concept in the curriculum that was first proposed by eisner (1979). eisner emphasized the omissions of the curriculum as the null curriculum and ignored the rest of its dimensions. the purpose of this study was to identify the nature of the curriculum, types, dimensions, levels, and its consequences using the method of document research and study and analysis of research conducted in this field. the results of this study showed that the null curriculum is a concept beyond the null curriculum considered by eisner, and in addition to the omissions of the curriculum, it includes items that, with their presence, create shortcomings in the education of learners. according to the new perspective, seven types of null curricula were identified: &neglected, omitted, demoded, distorted, sterilized, overused and, prohibited were formed, which can occur intentionally or unintentionally during the design, implementation or learning of the curriculum. they cause defects and deficiencies in the field of learning the knowledge, value and skills required by learners and leave unpleasant personal and social effects and consequences.