بررسی جایگاه آموزش هنر بر مبنای جامعه در کتاب‌های درسی فرهنگ و هنر دوره اول متوسطه

رویکرد آموزش هنر بر مبنای جامعه با توجه به اهمیت بحث تربیت هنری و به قصد برقراری ارتباط نزدیک تر بین جامعه، فرهنگ و آموزش، مطرح شده است. از این رو هدف مقاله، تبیین جایگاه آموزش هنر بر مبنای جامعه در برنامه درسی هنر دوره اول متوسطه است. این مقاله به روش تحلیل محتوای کیفی و کمی انجام گرفته است. جامعه و نمونه پژوهش با هم برابر بوده و شامل کتاب های درسی فرهنگ و هنر دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 97-1396 بوده است. ابتدا مولفه های رویکرد آموزش هنر بر مبنای جامعه به روش تحلیل محتوای کیفی، از طریق کدگذاری و مقوله بندی کتاب های مورد مطالعه و رفت و برگشت با مبانی نظری پژوهش تدوین گردیده است که موجب استخراج چهار مولفه شده است. سپس کتاب های درسی فرهنگ و هنر دوره اول متوسطه ایران در سال تحصیلی 97 -1396 بر اساس آن مولفه ها به شیوه ی کمی تحلیل شده است. نتیجه تجزیه و تحلیل داده ها مبین آن است که از 1523 مورد واحد شمارش، در مجموع 369 مورد فراوانی در رابطه با این رویکرد می باشد که از این میان بیشترین تاکید بر مولفه «توجه به تفاوت های هنرهای قومی» (12/67 درصد) و پس از آن «معرفی هنر فرهنگ های بومی/ منطقه ای» (8/33 درصد) می باشد. دو مولفه دیگر، «دخالت دادن هنرهای بومی/ منطقه ای به عنوان تجربیات آموزشی» (2/95 درصد) و «استفاده از ظرفیت های انواع رسانه های آموزشی هنر مبتنی بر محیط» (0/26 درصد)، جایگاه درخور توجهی در این کتاب ها نداشتند.

community- based art education in the secondary education culture and art curriculum

community-based art education approach is introduced based on considering the importance of art education and aimed to establish a closer communication between society, culture and education. therefore, the aim of the present study is to explain the placement of the community-based art education in the first phase of secondary education art curriculum. to achieve this aim, first the components of community-based art education approach have been explained. then the art textbooks in the first phase of secondary education in the academic year 2017- 2018 have been analyzed based on those components. this study is a descriptive-applied research and quantitative and quantitative content analysis method has been conducted. the finding showed that out of 1523 cases of counting units, a total of 369 are related to this approach, of which the most emphasized is on the component of &attention to differences in ethnic arts& (12.67%) and then &introducing the arts of native / regional cultures& (8.33%). two other components, &interfering native / regional arts as educational experiences& (2.95%) and &using the capacities of environmental education arts educational media& (0.26%), have not a noteworthy placement in these books. this research shows that although community-based art education approach in the curriculum in iran is very much emphasized in theory, we have seen less of its effects in the content of the art curriculum in practice.