واکاوی وضعیت موجود آموزش نیکوکاری در مدارس ابتدایی (مطالعه پدیدارنگارانه)

مقاله حاضر باهدف بررسی وضعیت موجود آموزش نیکوکاری انجام شد. بدین منظور، روش تحلیل کیفی از نوع پدیدار نگاری با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد توجه قرار گرفت و نمونه آماری به‌صورت هدفمند از جامعۀ مدیران و معلمان 12 مدرسه دولتی، غیردولتی و قرآنی دخترانه و پسرانه مقطع ابتدایی شهر تبریز انتخاب شد. در بخش اول؛ به نوع و میزان فعالیت های آموزشی در مدارس مورد بررسی اشاره گردید و در بخش دوم؛ از روش تحلیل محتوای استقرایی جهت تحلیل مصاحبه ها استفاده شد. نتایج تحلیل نشان داد که مقوله های مربوط به استفاده از صندوق صدقات در مدارس و توزیع پاکت پول در پاسخ مدیران و مقولۀ انشانویسی در پاسخ معلمان بیشترین تکرار را داشته است. همچنین، طبق پاسخ اکثریت مدیران، زمان برگزاری غالباً در هفتۀ نیکوکاری و مسئولیت اجرای آن در بخش مسئولین اغلب بر عهدۀ معاون مدرسه و مربی پرورشی و در بخش دانش آموزی به‌صورت گروهی بوده است. طبق نظر اکثریت معلمان، مفهوم نیکوکاری از پایه دوم ابتدایی قابلیت درک بیشتری برای دانش آموزان داشته است و نقش فعالیت های عملی و محتوای کتب درسی را به یک ‌میزان موثر و مکمل هم بیان نمودند. درنهایت، مصاحبه‌شوندگان به موانعی در مسیر آموزش این نوع محتوا اشاره کردند که بعد از تلخیص و طبقه بندی اطلاعات، چهار تم تحت عنوان برنامه درسی آشکار، پنهان، پوچ و فوق‌برنامه از آن استخراج گردید.

The Evaluation of Present Status of Charity Education in Elementary Schools based on Phenomenological Method

The present study aimed to evaluate the present situation of charity education in schools. To this aim, a phenomenological method was used using semistructured interview. The sample included the principals and teachers from 12 public, private and Quranic elementary schools for both girls and boys in Tabriz, Iran. First, the type and amount of educational activities in the schools were emphasized. Then, the posteriori content analysis method was used to analyze the interviews. Based on the results, the use of the charity fund and the distribution of the money envelope were more frequent among the principals’ responses, while composition was more frequent among the teachers’ response. According to the majority of principals, the time that was often held at the celebration of charity and the deputy of the school and the training tutor, along with a group of student, were more responsible for its implementation. According to the majority of teachers, the concept of charity from the second grade of elementary school was more understandable for the students, and the role of practical activities and the content of the textbooks could play a significant and complementary role. Finally, the barriers for training this type of content were elaborated according to interviewees. After collecting and classifying the data, four themes including overt, hidden, absurd, and extracurricular curriculum were extracted.