مبانی عصب فرهنگی یادگیری و رشد: به سوی یک برنامه درسی پاسخگو به فرهنگ

با وجود پیشرفت فزاینده دانش بشری درباره مبانی عصب فرهنگی یادگیری و رشد انسان، کاربردها و دلالت‌های برخاسته از این دانش جدید برای نظریه و عمل برنامه درسی و تدریس همچنان به عنوان حوزه‌ای مغفول باقی مانده است. در همین راستا، مقاله حاضر با روش مرور تلفیقی، ضمن جمع بندی یافته‌های پژوهش علوم اعصاب فرهنگی در حوزه یادگیری و رشد، به معرفی بینش‌ها و پیام‌های این یافته‌ها برای بهبود فهم یادگیری و کاربردهای آن در برنامه درسی مدارس می‌پردازد. نتیجه مرور مطالعات اخیر حاکی از آن است که مغز پیوسته خودش را با محیط فرهنگی سازگار می‌کند و ساختار و کارکرد خود را منطبق با آن تغییر می‌دهد. بر اساس یافته‌های این مطالعات، تفاوت‌های عصبی و رفتاری میان فرهنگ‌ها برخاسته از تعامل منحصر به فرد میان عوامل مختلف ژنتیکی، فیزیولوژیکی و فرهنگی است. همچنین یافته‌های اخیر در حوزه مغز و فرهنگ بیانگر آن است که تجربه فرهنگی نقش مهمی در شکل‌دهی و رشد مکانیزم‌های مغزی زیربنای شناخت دارد و رشد هیجانی نیز به شکلی بنیادی تحت تاثیر کیفیت محیط فرهنگی واقع می‌شود. این بینش‌های تازه ایده‌ای را پشتیبانی می‌کند که به عنوان «برنامه درسی پاسخگو به فرهنگ» شهرت یافته است. رویکرد پاسخگو به فرهنگ بر این ادعاست که احترام به جهان بینی های متفاوت معلمان و دانشآموزان از بافت‌های فرهنگی متفاوت باید در کانون توجه برنامه‌های درسی مدارس قرار گیرد. برنامه‌ریزان درسی و سیاستگذاران تربیتی باید نه تنها موجودیت فرهنگ‌های متعدد را بپذیرند، بلکه به تنوع فرهنگی به دیده احترام نگریسته و فرصت‌هایی فراهم نمایند تا افراد درون فرهنگ‌های مختلف در شناخت و رشد فرهنگ خود و سایر فرهنگ‌ها سهیم شوند.