واکنش فیزیولوژیکی و محتوای پلی‌آمین‌های زیره سبز (cuminum cyminum l.) به کیفیت آب آبیاری در کاربرد کودهای معدنی و آلی

باتوجه به لزوم استفاده از ترکیب‌های کاهش‌دهنده اثرات زیان‌آور تنش شوری در مناطق با آب و خاک شور و تامین نیاز غذایی گیاهان از طریق کود، آزمایشی در سال 1391 به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. دو سطح کیفیت آب آبیاری (59/0 و 180/4 دسی‌زیمنس بر متر شوری) در کرت اصلی و چهار سطح کود (شاهد، کاربرد جداگانه کود شیمیایی به نسبت 80:40:30 کیلوگرم در هکتار به‌ترتیب از منبع اوره، سوپرفسفات تریپل و سولفات پتاسیم، 40 تن در هکتار کود دامی و تلفیق کودها به میزان نصف مقادیر یادشده) در کرت فرعی قرار گرفت. نتایج تجزیه آماری داده‌ها نشان داد که طی اعمال تنش و کاربرد آب شور با هدایت الکتریکی 180/4 دسی‌زیمنس بر متر بر میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان cat و apx افزوده و از فعالیت آنزیم دیگر کاسته شد. همچنین پوترسین (put)، اسپرمین (spm) و اسپرمیدین (spd)، محتوای پرولین و کربوهیدرات، رنگدانه‌های فتوسنتزی و یون سدیم در برگ زیره سبز (cuminum cyminum l.) افزایش یافت. کاربرد جداگانه تیمار کودهای شیمیایی کامل و دامی به‌استثنای محتوای اسپرمین، پرولین، سدیم و پتاسیم در سایر صفات فیزیولوژیکی اختلاف معنی‌داری با یکدیگر نداشته بلکه تیمار کاربرد توامان کودهای شیمیایی کامل و دامی در کاهش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان cat و gpx و افزایش محتوای اسپرمیدین، پرولین، رنگدانه‌های فتوسنتزی و پتاسیم کاراتر عمل کرد؛ به‌طوری که محتوای پتاسیم در تیمار کود شیمیایی کامل و دامی (581 قسمت در میلیون) در مقایسه با تیمار کاربرد جداگانه کودهای شیمیایی و دامی به‌ترتیب معادل 61/17% و 53/18% افزایش نشان داد. براساس نتایج این پژوهش، در راستای کاهش مصرف یک‌جانبه کودهای شیمیایی و نیز تکمیل عناصر مورد نیاز گیاه در شرایط تنش شوری مصرف کود شیمیایی کامل در تلفیق با کودهای آلی نظیر کود دامی در منطقه توصیه می‌شود.