تاثیر نانوذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس آویشن شیرازی (zataria multiflora boiss.) بر بازدارندگی از رشد عوامل بیماری‌زای قارچی alternaria solani، rhizoctonia solani و rhizopus stolonifer

به‌منظور مرتفع کردن مشکلات استفاده از اسانس آویشن شیرازی (zataria multiflora boiss.) (ناپایداری، تبخیر و تجزیه در مقابل شرایط محیطی و شیمیایی (نور، اکسیژن، رطوبت، ph)) و افزایش کارایی آن در کنترل عوامل قارچی بیماری‌زای alternaria solani، rhizoctonia solani و rhizopus stolonifer از سیستم حامل نانوذرات لیپیدی جامد (solid lipid nanoparticle) استفاده شد. این تحقیق در مرکز تحقیقات نانوفناوری دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در شرایط آزمایشگاهی اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار به روش اختلاط اسانس و نانوذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس با محیط کشت دکستروز آگار (potato dextrose agar) با چهار غلظت 20، 50، 100 و 200 میکرولیتر بر لیتر بود. نانوذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس با استفاده از روش امواج فراصوت تهیه شد. نتایج نشان داد که اندازه نانوذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس کمتر از 200 نانومتر، شاخص پراکندگی 483/0، پتانسیل زتا 6/42- میلی‌ولت و شکل ذرات نیز کروی بود. نتایج نشان داد که حداقل غلظت بازدارندگی (minimum inhibitory concentration) برای فرم اسانس آزاد برای تمامی جدایه‌های قارچی مورد آزمایش 200 (میکرولیتر بر لیتر) و حداقل غلظت بازدارندگی نانوذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس برای گونه‌های r. solani و rh. stolonifer 50 میکرولیتر بر لیتر و برای a. solani 100 میکرولیتر بر لیتر بود، که نشان‌دهنده تاثیر بهتر نانوذرات حاوی اسانس نسبت به فرم اسانس آزاد بر بازداری از رشد عوامل بیماری‌زای قارچی می‌باشد. نتایج این آزمایش نشان داد که نانوذرات لیپیدی جامد می‌توانند حامل‌های مناسبی برای اسانس آویشن شیرازی باشند.