شناسایی و تعیین شایستگی گیاهان دارویی مراتع حوزه آبخیز لاسم هراز، شهرستان آمل- استان مازندران

عدم شناخت کافی از توانمندی‌های مراتع باعث شده تا این منابع برای تولیدات دامی در حد زیادی مورد بهره‌برداری قرار گرفته و سایر مقوله‌های بهره‌برداری از نظر دور نگه داشته شوند. این در حالیست که کشور ایران با داشتن بیش از 8000 گونه گیاهی یکی از غنی‌ترین جوامع گیاهی دنیا را داراست و بخش عمده‌ای از این فلور غنی را گیاهان دارویی تشکیل می‌دهند. حوزه آبخیز لاسم به‌دلیل تنوع گیاهی زیاد دارای قابلیت بالایی در زمینه گیاهان دارویی می‌باشد. به همین منظور شناسایی و تعیین شایستگی برای کاربری گیاهان دارویی این حوزه هدف این تحقیق قرار گرفت. نقشه نهایی شایستگی گیاهان دارویی در این حوزه از تلفیق دو معیار پوشش گیاهی و عوامل محیطی با ‌بکارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) تهیه گردید. نمونه‌برداری در تیپ‌های گیاهی منطقه (به‌عنوان واحد کاری) به روش تصادفی با استقرار دو ترانسکت 100 متری عمود برهم و با اندازه‌گیری داده‌های حضور و عدم حضور گیاهان دارویی، درصد تاج پوشش، ترکیب و تولید گونه‌های دارویی در پلات‌های 1 مترمربعی انجام شد. از 120 گونه شناسایی شده در منطقه تعداد 58 گونه از 20 خانواده گیاهی با خاصیت دارویی شناسایی شدند. نتایج بررسی شایستگی گیاهان دارویی این حوزه نشان می‌دهد که حدود 6/10% منطقه (4/1071 هکتار) در طبقه شایستگی خوب (1s)، 1/28% منطقه (2841 هکتار) در طبقه شایستگی متوسط (2s)، 5/41% (5/4193 هکتار) در طبقه شایستگی ضعیف (3s) و 20% (8/2006 هکتار) از اراضی منطقه در طبقه غیرشایسته (n) قرار گرفتند. به‌طور کلی مهمترین عامل کاهش‌دهنده شایستگی مراتع حوزه آبخیز لاسم، شاخص اقتصادی تولید می‌باشد. همچنین با توجه به شرایط توپوگرافی این حوزه، شیب منطقه نیز در کاهش شایستگی مراتع منطقه نقش قابل ملاحظه‌ای داشت.