مقایسه اثر ضدسرطانی نانوکپسول عصاره گیاه علف چشمه (Nasturtium officinalis (L.) R. Br.) با عصاره متانولی و فراکسیون‌های آن

Nasturtium officinalis (l.) r. br. با نام فارسی علف چشمه، گیاهیست پایا و آبزی که در جریان‌های آب غالب نواحی ایران می‌روید. در برگ و گل این گیاه ترکیب‌های فلاونوییدی وجود دارد که می‌توانند خاصیت ضدسرطانی داشته باشند. در این تحقیق به‌منظور تهیه عصاره علف چشمه و فراکسیون‌های آن و تبدیل عصاره به نانوکپسول و بررسی اثر ضدسرطانی عصاره و نانوکپسول‌های تهیه شده از آن، از برگ و گل علف چشمه به روش ماسراسیون با حلال متانول عصاره‌گیری انجام شد. از عصاره تام، فراکسیون‌های دی‌کلرومتانی، دی‌اتیل اتری و متانولی تهیه شد. از روش امولسیون دوگانه نیز برای تهیه نانوکپسول با استفاده از پلی‌لاکتیک-گلایکولیک اسید استفاده شد. نانوکپسول‌های تهیه شده خشک شده و اندازه ذرات و ضریب توزیع آنها تعیین گردید. عصاره معمولی و فراکسیون‌ها به همراه نمونه عصاره نانوکپسول شده به‌منظور ارزیابی اثر مهارکنندگی بر تکثیر سلول‌های سرطانی سینه (t47d) و سرطان کلون (ht-29) با داروی دوکسوروبیسین در غلظت 500 نانومولار به‌عنوان شاهد مثبت و کنترل rpmi مقایسه شدند. اندازه‌گیری میانگین اندازه ذرات نانوکپسول نشان داد که 50% کل نانوکپسول‌ها ابعادی کوچکتر از10 نانومتر و 50% دیگر ابعادی بین 50 تا 900 نانومتر داشتند. در بررسی نتایج ضدسرطانی عصاره و فراکسیون‌های علف چشمه بر روی هر دو نوع سلول‌های سرطانی پستان و کلورکتال، بین 1 تا 3 روز مشخص شد که فراکسیون دی‌کلرومتان اثر قویتری در مهار تکثیر سلول‌های سرطانی در مقایسه با عصاره تام و دیگر فراکسیون‌ها دارد. همچنین نانوکپسول‌های تهیه شده نسبت به عصاره تام در یک غلظت ثابت و در مدت زمان مشابه تعداد بیشتری از سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند. ضمناً در مجموع اثر ضدسرطانی عصاره علف چشمه بر روی سرطان پستان قویتر از سرطان کولورکتال بود. بنابراین امکان ساخت داروهایی از عصاره این گیاه، به‌ویژه به فرم نانوکپسول قابل بررسی است.