تاثیر گیاه دارویی بیلهر (dormema aucheri boiss.) بر عملکرد، هماتولوژی، ریخت‌شناسی دئودنوم و کیفیت گوشت جوجه‌های گوشتی

سابقه و هدف: امروزه در صنعت طیور برای دستیابی به بالاترین تولید با کمترین هزینه از افزودنی‌های خوراکی استفاده می‌شود. محرک‌های رشد و افزودنی‌های خوراکی، مجموعه‌هایی از ترکیب‌های شیمیایی، بیولوژیکی یا طبیعی هستند که به آب و خوراک اضافه شده و با فرض بهبود رشد و بهبود کارایی خوراک و بدست آوردن بالاترین و اقتصادی‌ترین تولید استفاده می‌شوند. استفاده از گیاهان دارویی در تغذیه طیور نشان داد که این گیاهان علاوه بر تحریک مصرف خوراک، خاصیت آنتی‌بیوتیکی و ضد کوکسیدیوزی نیز دارند. این مطالعه به منظور بررسی اثرهای سطوح مختلف پودر گیاه دارویی بیلهر بر عملکرد، هماتولوژی، جمعیت تفریقی گلبول‌های سفید و کیفیت گوشت ران و سینه در جوجه‌های گوشتی اجرا شد.مواد و روش‌ها: در این مطالعه، تعداد 240 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 با 5 تیمار، 4 تکرار و 12 قطعه جوجه در هر واحد آزمایشی به مدت 42 روز در قالب طرح کاملاً تصادفی پرورش داده شدند. در طول دوره پرورش، دسترسی جوجه‌ها به آب و خوراک آزاد بود و مراقبت‌های لازم منطبق با اصول علمی پرورش و روش‌های توصیه شده کاتالوگ‌های تجاری بود. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1- جیره کنترل، 2- جیره کنترل همراه با 0.1% آنتی‌بیوتیک فلاوفسفولیپول، جیره 3، 4 و 5 به‌ترتیب کنترل همراه با 0.1، 0.3 و 0.5 درصد پودر بیلهر (در مرحله آغازین و رشد و 0.05، 0.15 و 0.25 درصد در مرحله پایانی). در طول آزمایش، وزن بدن و مصرف خوراک در پایان دوره‌های آغازین، رشد و پایانی اندازه‌گیری شد. در روز 42، یک قطعه جوجه از هر تکرار به‌‌طور تصادفی انتخاب و از طریق ورید بال خون‌گیری انجام گردید. دو نمونه خون یکی به داخل لوله‌های ونوجکت محتوی cc0.5 ماده ضد انعقاد اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (edta) جمع‌آوری و به‌‌منظور اندازه‌گیری فراسنجه‌های هماتولوژی خون (میزان گلبول قرمز، گلبول سفید، هموگلوبین، هماتوکریت و جمعیت تفریقی گلبول‌‌های سفید) و بخش دیگری از خون به داخل لوله‌های عاری از ماده ضد انعقاد به‌ منظور جداسازی سرم خون، برای اندازه‌گیری متابولیت‌های بیوشیمیایی سرم منتقل شد.نتایج: افزودن پودر بیلهر به جیره به‌طور معنی‌داری سبب افزایش وزن جوجه‏های گوشتی در روز 24 و 42 پرورش گردید (0.05>p). خوراک مصرفی در دوره‎های آغازین و رشد تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت (0.05>p)، امّا در دوران پایانی و کل دوره اختلاف معنی‎داری بین تیمارهای آزمایشی مشاهده نشد (0.05p). آنتی‌بیوتیک و سطوح مختلف پودر بیلهر بر روی جمعیت تفریقی گلبول‌های سفید (درصد لنفوسیت، بازوفیل، مونوسیت، هتروفیل، ائوزینوفیل) و نسبت هتروفیل به لنفوسیت تاثیر معنی‌دار نداشتند (0.05p). ولی عمق کریپت و نسبت ارتفاع پرز به عمق کریپت در دئودنوم از لحاظ آماری بین تیمارها تاثیر معنی‌داری نشان نداد (0.05p). تیمارهای آزمایشی ظرفیت نگهداری آب، اُفت ناشی از خونابه و ph گوشت ران را تحت تاثیر قرار دادند (0.05>p)، ولی سبب تغییر معنی‏داری در اُفت ناشی از پخت گوشت ران نشدند (0.05

effects of bilhar (dorema aucheri boiss.) on production parameters, hematology and thigh and breast meat quality traits of broiler chickens

background and objective: today, in the poultry industry, food additives are used to achieve the highest production at the lowest cost. growth stimulants and food additives are chemical, biological, or natural compounds added to water and feed. they are used to improve growth and feed efficiency and obtain the highest and most economical production. the use of medicinal plants in poultry nutrition showed that, in addition to stimulating feed consumption, these plants also have antibiotic and anti-coccidiosis properties. this experiment aimed to investigate the effects of different levels of the herbal bilhar (dorema aucheri boiss.) on the production parameters, hematology, and thigh and breast meat quality traits of broiler chickens in a completely randomized design.methodology: in this study, 240 one-day-old ross 308 were exposed to five treatments (four replicates), and 12 chickens in each replicate were raised for 42 days. the chickens had free access to water and feed during the rearing period. the necessary care was following scientific rearing principles and commercial catalog recommended methods. the experimental treatments included 1) control-common diet with no additive 2) control diet + 0.1% flavophospholipol antibiotic, 3) control diet + bilhar (0.1 % in starter and grower, 0.05 % in finisher phase), 4) control diet + bilhar (0.3 % in starter and grower, 0.15 % finisher phase), 3) control diet + bilhar (0.5 % in starter and grower,0 .25 % in finisher phase). the experiment measured body weight and food consumption at the end of the initial, growth, and final periods. on the 42nd day, one chicken from each replicate was randomly selected and blood was collected through the wing vein. two blood samples, one into the venoject tubes containing 0.5 cc of the anticoagulant ethylenediaminetetraacetic acid (edta), to collect and measure blood hematological parameters (the amount of red blood cells, white blood cells, hemoglobin, hematocrit and the subtracted population of white blood cells) and the other part of the blood into tubes free of anticoagulants in order to separate the blood serum, to measure the metabolites serum biochemical tests were transferred. results: chick’s body weight at 24 and 42 d was higher in the first bilhar group and antibiotic level than in the control group. different experimental groups significantly affected feed intake at the starter and grower phases (p> 0.05). adding bilhar to the diet did not change red blood cell numbers but impacted hemoglobin, hematocrit percentages, and white blood cell count. different levels of bilher powder and antibiotics significantly influenced villus height, villus thickness, and villus area in the duodenum (p<0.05). but the depth of the crypt and the ratio of the height of the villi to the depth of the crypt in the duodenum did not show a statistically significant effect between the treatments (p<0.05). despite no significant improvement in breast water holding capacity, dripping loss, or cooking loss, dietary billiards significantly decreased breast ph. experimental treatments significantly affected thigh water holding capacity, dripping loss, and ph but did not affect thigh cooking loss.conclusion: it can be concluded that in the case of most traits, especially functional traits, the first level of bilhar (treatment 3) improved compared to the control treatment. therefore, this plant can be used at the indicated level as a plant additive in a broiler chicken diet. this will improve functional and histological traits.