بررسی عملکرد و خصوصیات مورفوفیزیولوژیک گشنیز(coriandrum sativum l) تحت تاثیر پرایمینگ بذرها

گشنیز (coriandrum sativum l) ازجمله گیاهان دارویی پرمصرف است. بذر این گیاه نیرودهنده قلب، نشاط‌آور و مسکن درد دندان است و اسهال خونی و تیفوئید را بهبود می‌بخشد. به‌علت ریز بودن بذر آن، برای استقرار موفقیت‌آمیز نیاز به عمق کشت کمتری دارد. بنابراین بکارگیری روش مناسب برای کشت آن الزامی می‌باشد. در تحقیق حاضر، به‌منظور بهبود یکنواختی در جوانه‌زنی و افزایش سرعت رشد و عملکرد گشنیز، سه آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی (آزمون مزرعه‌ای) و طرح کاملاً تصادفی (آزمون آزمایشگاهی و گلخانه‌ای) اجرا شد. در آزمون آزمایشگاهی، اسید ایندول‌استیک و اسید هیومیک و در آزمون مزرعه‌ای، اسید ایندول‌استیک، اسید هیومیک، جیبرلین و روی سبب بهبود عملکرد گشنیز شدند. همچنین، در پیش‌تیمار اسید هیومیک، کاهش اسیدهای چرب مضر اسید میریستیک و اسید پالمیتیک، در پیش‌تیمار فسفر، افزایش میزان چربی کل و در پیش‌تیمار اسید ایندول‌استیک، افزایش میزان اسانس نسبت به شاهد مشاهده شد. در آزمون گلخانه‌ای، اسیدفولیک، عملکرد گیاه را بهبود بخشید. نتایج آنالیز رگرسیون گام به گام، حکایت از ورود هفت صفت در مدل پیش‌بینی‌کننده با ضریب تبیین 0.97 داشت. براساس نتایج همبستگی صفات، بنیه ثانویه، وزن خشک و تر ریشه و قطر ریشه با صفت وابسته وزن خشک کل همسو (معنی‌دار در سطح احتمال 1%) بودند. در کل، پرایمینگ بذر گشنیز با تاثیر بر وضعیت متابولیک، بیوشیمیایی و آنزیمی بذر، وظایف زیستی بذر که در راس آنها جوانه‌زنی و استقرار است را بهبود بخشید. نتایج این پژوهش نشان داد که پرایمینگ بذر یک تکنولوژی کلیدی برای بهبود عملکرد گیاهان می‌باشد.

study on yield and morphophysiological properties of coriander (coriandrum sativum l.) affected by seed priming

coriander (coriandrum sativum l.) is one of the widely used medicinal plants. seeds of this plant are heart-strengthening, invigorating, and toothache painkiller and cure bloody diarrhea and typhoid. due to the tiny seeds, it needs to be cultivated at low depth of soil for successful establishment. therefore, it is necessary to use the right method for its cultivation. in the present study, to improve the uniformity in seed germination and increase growth rate and coriander yield, three experiments were conducted as a randomized complete block design (field test) and a completely randomized design (laboratory and greenhouse tests). in the laboratory test, indole-3-acetic acid and humic acid and in the field test, indole-3-acetic acid, humic acid, gibberellin, and zinc improved coriander yield. also, humic acid pretreatment reduced harmful fatty acids such as myristic acid and palmitic acid, phosphorus pretreatment increased total fat amount, and indole-3-acetic acid increased essential oil content compared to the control. in the greenhouse test, folic acid improved plant yield. stepwise regression analysis indicated inclusion of seven properties in the predictive model with a determination coefficient of 0.97. based on the traits correlation results, secondary vigor, root fresh or dry weight, and root diameter were consistent with total dry weight as a dependent trait (significant at the 1% probability level). overall, coriander seed priming improved the biological functions of seeds, including germination and establishment, by affecting the metabolic, biochemical, and enzymatic status of the seeds. the present results showed that seed priming is a key technology to improve plant yield.