تاثیر شرایط اکولوژیک بر خاصیت پاداکسایشی و میزان کمی و کیفی اسانس گیاه thymbra spicata l

آویشن زوفایی (thymbra spicata l) گیاهی از خانواده نعنا (lamiaceae) است که در مناطق وسیعی از ایران پراکنش دارد. در این مطالعه اکوتیپ‌های مختلف آویشن زوفایی از سه منطقه مختلف در سطح استان ایلام جمع‌آوری گردید و میزان فنول و فلاونویید کل، فعالیت پاداکسایشی، بازدهی اسانس و همچنین میزان ترکیب‌های اسانس با استفاده از دستگاه‌های gc و gc-ms ارزیابی شد. نتایج نشان داد که همبستگی مثبت و معنی‌داری بین محتوای فنول و فلاونویید کل با فعالیت پاداکسایشی مشاهده گردید، به‌طوری که عصاره آویشن زوفایی جمع‌آوری شده از کوه مانشت با محتوای فنول و فلاونویید بالا دارای بیشترین فعالیت پاداکسایشی بود. ترکیب اصلی اسانس آویشن زوفایی جمع‌آوری شده در مناطق مختلف با شرایط اکولوژیکی مختلف تیمول می‌باشد که در محدوده بین 22.6% تا 40.7% متغیر بود. دیگر ترکیب‌های اصلی جمع‌آوری شده از مناطق مختلف کارواکرول، پارا-سیمن و گاما-ترپینن بودند. نتایج نشان داد که نمونه آویشن زوفایی جمع‌آوری شده از منطقه کاوران دارای بیشترین درصد اسانس (با میانگین 2.4%) و نمونه جمع‌آوری شده از کوه مانشت دارای کمترین درصد اسانس (با میانگین 1.4%) بودند. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که بازدهی اسانس و میزان کمّی و کیفی ترکیب‌های اسانس نه تنها به عوامل ژنتیکی بلکه به عوامل اکولوژیکی و محیطی ازجمله ارتفاع از سطح دریا، میانگین دمای سالیانه و بارش سالیانه بستگی دارد.

effects of ecological conditions on antioxidant properties, quantity, and quality of thymbra spicata l. essential oil

thymbra spicata l. (from lamiaceae family) is distributed in large areas of iran. in this study, the amount of total phenols and flavonoids, antioxidant activity, and percentage and essential oil composition in different ecotypes of this species from three different regions in ilam province was evaluated. the results showed that total phenols and flavonoids content was correlated with antioxidant activity positively and significantly, so that plant essential oil from manesht mountain with high phenols (8.6 mg gallic acid per g dry weight) and flavonoids (0.30 mg quercetin per g dry weight) content had the highest antioxidant activity, too. the main essential oil compound of the plant from regions with different ecological conditions was thymol (22.6-40.7%). carvacrol, p-cymene, and γ-terpinene were the other main essential oil compounds of t. spicata from different regions. the results showed that the plant sample from kaveran region and manesht mountain had the highest (2.4%) and lowest (1.4%) essential oil content, respectively. overall, based on the results of the present study, it could be suggested that the essential oil percentage and composition of t. spicata depended not only to the genetic factors, but also to the ecological factors such as altitude, average annual temperature, and annual rainfall.