واکنش‌های مورفوفیزیولوژیک زرشک بی‌دانه (berberis vulgaris l.) به آبیاری با آب شور

با هدف بررسی تاثیر شوری آب آبیاری بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک اندام هوایی زرشک بی‌دانه (berberis vulgaris l.) آزمایشی با استفاده از گلدان‌های بزرگ زهکش‌دار در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 سطح شوری: 3، 6، 9، 12 و 15 دسی‌زیمنس بر متر آب آبیاری در سه تکرار در ایستگاه مرکزی مرکز ملی تحقیقات شوری در یزد طی سال‌های 1397 تا 1400 انجام شد. تاثیر شوری آب بر برخی شاخص‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک اندام هوایی بررسی شد. تاثیر سطوح مختلف شوری روی ارتفاع، قطر، سطح و حجم تاج‌پوشش، تعداد جست و انشعاب جدید، تعداد برگ در هر درختچه، سطح کل برگ، شاخص سطح برگ، وزن خشک برگ، درصد آسیب‌دیدگی برگ‌ها در دمای بالا، میزان کلروفیل کل، کلروفیل‌های a و b، کاروتنوئید، پرولین، قند کل، آنتوسیانین برگ، فنول برگ و فعالیت آنتی‌اکسیدانی معنی‌دار (0.01>p) بدست آمد. براساس نتایج، زرشک بی‌دانه از تاب‌آوری بالایی نسبت به تنش شوری برخوردار است. علی‌رغم کاهش رشد در شوری بالای 9 دسی‌زیمنس بر متر، مقاومت فیزیولوژیکی گیاه از طریق تولید اسمولیت‌های ثانویه و بقا در شرایط شور تا شوری 12 دسی‌زیمنس بر متر مشاهده شد. بر این اساس در رویشگاه‌‌های مناسب برای پرورش زرشک، می‌توان با مدیریت مناسب محیط ریشه و کنترل شوری عصاره اشباع خاک تا 12 دسی‌زیمنس بر متر، از منابع آب و خاک شور برای پرورش زرشک بی‌دانه به‌ویژه برای افزایش ترکیب‌های فنلی، بهره جست.

Morphophysiological reactions of Berberis vulgaris L. to irrigation with saline water

To investigate the effects of irrigation water salinity (3, 6, 9, 12, and 15 dS.m1) on morphophysiological characteristics of seedless barberry (Berberis vulgaris L.) aerial parts, an experiment was conducted using drained big pots in a completely randomized design with three replications at the central station of National Salinity Research Center, Yazd during 20182021 years. The salinity levels affected the height, diameter, area, and volume of plants canopy, number of new branches, number of new basal shoots, number of leaves per plant, total leaves area, leaf area index, leaf dry weight, leaves damage percentage at high temperature, amount of total chlorophyll, chlorophylls a and b, carotenoids, proline, total sugar, leaf anthocyanins, leaf phenols, and antioxidant activity significantly (P<0.01). Based on the results, B. vulgaris tolerated the salinity stress well. Despite the growth reduction at salinity levels above 9 dS.m1, plant physiological resistance was observed through the production of secondary osmolytes and survival under saline conditions up to 12 dS.m1. Accordingly, in suitable barberry production habitats, it is possible to take advantage of water resources and saline soil to grow seedless barberry, especially to increase phenolics, by ture management of the root environment and control of the saturated soil extract salinity up to 12 dS.m1.