اثر کربنات کلسیم و کود فسفره بر برخی شاخص‌های فیزیولوژیک و محتوی آلیزارین روناس (rubia tinctorum l.)

روناس (rubia tinctorum l.) گیاهی علفی و پایا است که دارای ترکیب‌های فعال زیستی با توان بالای دارویی و رنگی می‌باشد. کشاورزان محلی معتقدند افزایش آهک خاک سبب افزایش ترکیب‌های رنگی در این گیاه می‌گردد. به منظور بررسی محتوای آلیزارین ریشه روناس و برخی شاخص‌های فیزیولوژیک آن تحت تاثیر کربنات کلسیم و کود فسفره، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل کربنات کلسیم در پنج سطح (0، 20، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) و سوپرفسفات تریپل در چهار سطح (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بودند. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که با افزایش مقدار کربنات کلسیم تا 20 کیلوگرم در هکتار و افزایش سوپرفسفات تریپل تا 100 کیلوگرم در هکتار، بیشترین وزن خشک ریشه با افزایش 75% نسبت به شاهد، وزن خشک کل گیاه با افزایش 58% نسبت به شاهد، محتوای آلیزارین ریشه با افزایش 78% نسبت به شاهد و فعالیت کاتالاز ریشه حاصل گردید. بیشترین طول ریشه با افزایش 54% نسبت به شاهد و فعالیت کاتالاز برگ در تیمار 50 کیلوگرم در هکتار کربنات کلسیم و 100 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل مشاهده شد. بیشترین فعالیت پراکسیداز برگ و ریشه در تیمار 150 کیلوگرم در هکتار کربنات کلسیم و 150 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل مشاهده شد. استفاده همزمان این دو کود روی یکدیگر اثر مکمل داشت، به‌طوری که، کاربرد 20 و 50 کیلوگرم در هکتار کربنات کلسیم همراه با 100 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل اثر افزایشی بر محتوای آلیزارین ریشه روناس داشت. این روش می‌تواند برای توسعه آینده یک آزمایش تحمل غیرمخرب که پاسخ افزایشی روناس به کربنات کلسیم و کود فسفره را نشان می‌دهد، برای تولید بیشتر ترکیب‌های دارویی ریشه روناس به‌عنوان یک داروی هدفمند برای درمان سرطان استفاده شود.

Effects of calcium carbonate and phosphorus fertilizer on some physiological parameters and alizarin content of Rubia tinctorum L.

Madder (Rubia tinctorum L.) is a herbaceous and perennial plant, which has bioactive compounds with high medicinal and pigment potency. Local farmers believe that increasing soil lime increases the color composition of this plant. To investigate the effects of calcium carbonate and phosphorus fertilizer on some physiological parameters and root alizarin content in madder, a field factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with four replications. Experimental treatments included calcium carbonate at five levels (0, 20, 50, 100, and 150 kg.ha1) and triple superphosphate at four levels (0, 50, 100, and 150 kg.ha1). Means comparison showed that the highest root dry weight (an increase of 75% compared to control), total plant dry weight (an increase of 58% compared to control), root alizarin content (an increase of 78% compared to control), and root catalase activity were obtained with calcium carbonate increase up to 20 kg.ha1 and triple superphosphate increase up to 100 kg.ha1. The highest root length (an increase of 54% compared to control) and leaf catalase activity were observed in the 50 kg.ha1 calcium carbonate and 100 kg.ha1 triple superphosphate treatment. The highest leaf and root peroxidase activity was obtained in the treatment of 150 kg.ha1 calcium carbonate and 150 kg.ha1 triple superphosphate. Simultaneous application of these two fertilizers had a complementary effect on each other, so that the 20 and 50 kg.ha1 calcium carbonate application along with the 100 kg.ha1 triple superphosphate had an increasing effect on the alizarin content of madder root. This method can be used for the future development of a nondestructive tolerance test that shows madder increased response to calcium carbonate and phosphorus fertilizer, to further produce madder root medicinal compounds as a targeted drug for cancer treatment.