ارزیابی تاثیر هیومیک اسید و جلبک دریایی بر عملکرد دانه و ویژگی‌های زراعی Cuminum Cyminum L. در شرایط تنش خشکی

زیره سبز (cuminum cyminum l.) یکی از گیاهان دارویی ارزشمند است که در مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور که با تنش خشکی مواجه هستند، کشت می‌شود. بر این اساس، تاثیر عصاره جلبک دریایی و هیومیک اسید در شرایط تنش خشکی در آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال 1398 و 1399 در مزرعه‌‌ای واقع در شهرستان بویراحمد در 35 کیلومتری شهر یاسوج بررسی شد. تنش خشکی به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری پس از مصرف 35% رطوبت خاک (شاهد)، آبیاری پس از مصرف 70% رطوبت خاک و آبیاری پس از مصرف 90% رطوبت خاک و فاکتور فرعی هیومیک اسید در دو سطح صفر و 300 میلی‌گرم در لیتر و فاکتور فرعی دیگر جلبک دریایی در دو سطح صفر و دو لیتر در هکتار بود. نتایج آزمایش نشان داد که محلول‌پاشی هیومیک اسید و عصاره جلبک دریایی تاثیر معنی‌داری بر عملکرد اسانس، تعداد ساقه‌های فرعی، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، وزن هزاردانه، تعداد دانه در چتر، تعداد چتر در بوته، ارتفاع بوته و درصد اسانس داشت و اثرهای منفی ناشی از تنش خشکی را کاهش داد. به‌طوری که بیشترین میزان عملکرد دانه، وزن هزاردانه، عملکرد اسانس و تعداد دانه در چتر با محلول‌پاشی هیومیک اسید و عصاره جلبک دریایی بدست آمد. کاربرد اسید هیومیک نسبت به عصاره جلبک دریایی در بیشتر صفات تاثیر بیشتری داشت، به‌نحوی که تنها در صفات عملکرد اسانس و درصد اسانس عصاره جلبک دریایی تاثیر بیشتری از فاکتور اسید هیومیک نشان داد. به‌طور کلی نتایج نشان داد که محلول‌پاشی هیومیک اسید و عصاره جلبک دریایی می‌تواند شرایط نامطلوب تنش را تعدیل کند و موجب افزایش 41.4 درصدی عملکرد زیره سبز شود.

Study on humic acid and algae effects on grain yield and agronomical characteristics of cumin (Cuminum cyminum L.) under drought stress conditions

Cumin (Cuminum cyminum L.) is one of the valuable medicinal plants cultivated in arid and semiarid regions of Iran, facing to drought stress. Accordingly, an experiment was conducted to investigate the effects of algae extract and humic acid on cumin under drought stress conditions as a factorial split plot in a randomized complete blocks design with three replications in a farm located in BoyerAhmad city, 35 km from Yasouj, Kohgiluyeh and BoyerAhmad province in 2019 and 2020 years. The experimental factors included drought stress as the main factor at three levels of irrigation after consumption of 35 (control), 70, and 90% of soil moisture and humic acid at two levels of 0 and 300 mg.L1 and algae at two levels of 0 and 2 L.ha1 as the subfactors. The results showed that foliar application of humic acid and algae extract had a significant effect on essential oil yield, number of branches, biological yield, grain yield, 1000seed weight, number of seeds per umbrella, number of umbrellas per plant, plant height, and essential oil percentage and improved the negative effects of drought stress. The highest grain yield, 1000grain weight, essential oil yield, and number of grains per umbrella were obtained by foliar application of humic acid and algae extract. The application of humic acid was more effective than algae extract on traits except yield and essential oil percentage which were more affected by algae extract. In general, the results showed that foliar application of humic acid and algae extract could moderate the adverse stress conditions and increase cumin yield by 41.4%.