بررسی اثر تلفیقی کودهای npk و دامی بر برخی صفات کمی و کیفی حنا (lowsonia inermis l.) در جنوب استان کرمان

به‌منظور بررسی اثر کودهای آلی، شیمیایی و ترکیب آنها بر خصوصیات حنا (lowsonia inermis l.) در جنوب استان کرمان، پژوهشی به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و به مدت دو سال اجرا شد. فاکتورها شامل کود گاوی پوسیده در دو سطح (0 (a1) و 15 (a2) تن در هکتار) و کود npk (اوره، سوپرفسفات تریپل و سولفات پتاسیم) در پنج سطح (0 (b1)، 25 (b2)، 50 (b3)، 75 (b4) و 100 (b5) درصد براساس آزمون خاک) بودند. پس از پایان آزمایش در هر سال، صفات عملکرد برگ و غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم و ماده موثره لاوسون برگ در تیمارهای مختلف اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه مرکب دو ساله نشان داد که اثر متقابل تیمارهای کود آلی و شیمیایی روی عملکرد و میزان لاوسون برگ معنی‌دار بود. بیشترین وزن خشک برگ (483.2 گرم بر مترمربع) مربوط به تیمار a2b5 بود که اختلاف معنی‌داری با a2b4 (473.7 گرم بر مترمربع) نداشت. تیمارهای a2b5 و a2b4 به‌ترتیب 41.2 و 38.5 درصد عملکرد بهتری نسبت به تیمار شاهد داشتند. همچنین، تیمار a2b5 بیشترین میزان لاوسون برگ (30.1 گرم بر گیاه) را بدون اختلاف معنی‌دار با تیمار a2b4 (25.2 گرم بر گیاه) نشان داد. با توجه به وضعیت منطقه مورد پژوهش از نظر عدم کاربرد مواد آلی و همچنین توجیه اقتصادی حنای تولیدی، می‌توان توصیه به استفاده از 15 تن در هکتار کود گاوی پوسیده به‌همراه کاهش 25 درصدی کود شیمیایی npk برای تولید محصول حنا را داشت.

Effects of integrated NPK and manure fertilizers on some quantitative and qualitative characteristics of henna (Lowsonia inermis L.) in Southern Kerman province

To investigate the effects of organic and chemical fertilizers and their combination on the characteristics of henna (Lawsonia inermis L.) in Southern Kerman province, a factorial farm experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications for two years. The factors included rotten cattle manure at two levels (0 (a1) and 15 (a2) ton.ha-1) and NPK fertilizer (urea, triple superphosphate and potassium sulfate) at five levels (0 (b1), 25% (b2), 50% (b3), 75% (b4), and 100% (b5) of the soil test basis). At the end of each year, leaf yield and nitrogen, phosphorus, potassium, and lawson concentrations of the leaves were measured in the different treatments. The results of two-year combined analysis showed that the interaction between organic and chemical fertilizer treatments was significant on yield and leaf lawson concentration. The highest leaf dry weight (483.2 g.m-2) was related to the a2b5 treatment which was not significantly different from a2b4 (473.7 g.m-2). The a2b5 and a2b4 treatments had 41.2% and 38.5% better yield than the control, respectively. Also, the a2b5 treatment showed the highest leaf lawson content (30.1 g.plant-1) without significant difference with a2b4 (25.2 g.plant-1). Considering the situation of the study region in terms of non-use of organic fertilizers and also the economic justification of the produced henna, it could be recommended to use 15 ton.ha-1 cattle manure with a 25% reduction of chemical fertilizer NPK for the henna production.