بررسی مشخصات فیتوشیمیایی و خاصیت آنتی‌اکسیدانی روغن و عصاره‌های اتانولی و آبی بذر dracocephalum moldavica l.

بادرشبی، با نام علمی dracocephalum moldavica l. یک گیاه دارویی و  معطر علفی و یک‌ساله از خانواده نعناعیان (lamiaceae) است. در این تحقیق، روغن و عصاره‌های آبی و اتانولی بذر بادرشبی (dracocephalum moldavica l.) تهیه شد و صفاتی مانند کمّیت و کیفیت اسیدهای چرب، میزان فیتوسترول‌ها، مقدار ترکیب‌های فنلی و فلاونوئیدی و درصد مهار رادیکال‌های آزاد dpph اندازه‌گیری و مقایسه شدند. روغن بذر به روش پرس سرد استخراج شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار پالمتیک اسید و استئاریک اسید (به‌ترتیب 9.4% و 3.55%) در عصاره اتانولی وجود داشت. این در حالیست که بالاترین درصد اولئیک اسید (9.7%)، لینولئیک اسید (19.53%) و آلفالینولنیک اسید (59.01%) از روغن حاصل از پرس سرد، استخراج شد. بالاترین مقدار فیتوسترول کل (833.86 میلی‌گرم بر 100 گرم وزن خشک) از بذرهایی که با اتانول عصاره‌گیری شده بودند بدست آمد. عصاره اتانولی حاوی بیشترین مقدار گاماتوکوفرول (38.72 میلی‌گرم بر 100 گرم وزن خشک) و توکوفرول کل (39.21 میلی‌گرم بر 100 گرم وزن خشک) بود. بیشترین محتوای تام فنلی (17.4 میلی‌گرم معادل اسید گالیک بر گرم خشک نمونه) و فلاونوئیدی (112.12 میلی‌گرم معادل کوئرستین بر گرم خشک نمونه) در عصاره اتانولی بذر بادرشبی و کمترین مقدار آنها (نزدیک به صفر) در روغن دیده شد. بالاترین درصد مهار رادیکال‌های آزاد dpph نیز در عصاره اتانولی دیده شد. به‌طورکلی، اتانول به‌عنوان بهترین حلال برای استخراج عصاره بذر بادرشبی جهت حفظ بیشتر صفات کیفی پیشنهاد می‌شود.

Study on phytochemical and antioxidant properties of dragonhead (Dracocephalum moldavica L.) seed oil, ethanol, and aqueous extracts

Dragonhead with the scientific name of Dracocephalum moldavica L., is an annual medicinal and aromatic herbaceous plant from Lamiaceae family. In this research, D. moldavica seed oil, aqueous, and ethanol extracts were prepared and quantity and quality of fatty acids, phytosterols amount, phenolic and flavonoid compounds contents, and DPPH radicals scavenging activity were measured. The seed oil was extracted by cold press method. The results showed that the highest amount of palmitic and stearic acids (9.4 and 3.55%, respectively) was obtained in the ethanol extract. While, the highest amount of oleic (9.7%), linoleic (19.53%), and αlinolenic (59.01%) acids were found in the oil. The ethanol extract exhibited the highest amount of total phytosterol (833.86 mg.100 g1 DW), γtocopherol (38.72 mg.100 g1 DW), and total tocopherol (39.21 mg.100 g1 DW). The highest total phenolic (17.4 mg GAE.g1 DW) and flavonoid (112.12 mg QE.g1 DW) contents were found in the ethanol extract of seeds and lowest of them (near to zero) was found in the seed oil. Also, the ethanol extract showed the highest DPPH radicals scavenging activity. Overall, ethanol is recommended as the best solvent for extracting dragonhead seed extract to maintain more qualitative properties.