مطالعه اثر تنش شوری بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی چند توده گیاهی شنبلیله (trigonella foenumgraecum l.)

شوری یکی از مهم‌ترین و متداول‌ترین تنش‌های محیطی محسوب می‌شود که عملکرد کمی و کیفی بسیاری از گیاهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شنبلیله (trigonella foenumgraecum l.) یکی از شناخته شده‌ترین گیاهان دارویی است که به‌دلیل داشتن ترکیب‌های موثره متنوع ازجمله تریگونلین در درمان بسیاری از بیماری‌ها کاربرد دارد. در این پژوهش اثر تنش شوری بر اجزای عملکردی و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی چهار توده‌ شنبلیله تحت شرایط گلخانه‌ای بررسی شد. آزمایش گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل چهار توده (نیشابور، شیروان، شیراز و اردکان) و چهار سطح شوری (0، 30، 60 و 90 میلی‌مولار) بودند. در مراحل انتهایی رشد در گیاهان بالغ صفاتی شامل محتوای نسبی آب برگ (rwc)، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، محتوای قند محلول، پرولین و تریگونلین اندازه‌گیری شدند. تنش شوری منجر به کاهش صفات عملکردی ازجمله تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه در همه توده‌های مورد بررسی شد. نتایج نشان داد تنش شوری همچنین موجب کاهش غلظت قند محلول و rwc و از طرفی باعث افزایش میزان محتوای پرولین و تریگونلین بذر شد. توده شیراز از لحاظ صفات مورد بررسی نسبت به سایر توده‌ها برتری داشت و سازوکارهای کارآمدتری را برای تحمل شرایط تنش از خود نشان داد.

Effects of salinity stress on physiological and biochemical traits of some fenugreek (Trigonella foenumgraecum L.) populations

Salinity is one of the most important and common environmental stresses that affects the quantitative and qualitative yield of many plants. Fenugreek (Trigonella foenumgraecum L.) is one of the most wellknown medicinal plants, which is used in the cure of many diseases due to its various effective compounds such as trigonelline. This study was aimed at investigating the effects of salinity stress on the yield components and some physiological and biochemical characteristics of four fenugreek populations under the greenhouse conditions. The pot factorial experiment was conducted in a completely randomized design with three replications. The experimental factors included four populations (Neishabour, Shirvan, Shiraz, and Ardakan) and four salinity levels (0, 30, 60, and 90 mM). At the final stages of growth, the traits including the relative water content (RWC), number of pods per plant, number of seeds per pod, 1000seed weight, and content of soluble sugars, proline, and trigonelline were measured in the mature plants. The salinity stress decreased the yield traits such as the number of pods per plant, number of seeds per pod, and 1000seed weight in the all populations studied. The results showed that the salinity stress also decreased the concentration of soluble sugars and RWC, but increased the content of proline and trigonelline in the seeds. The population Shiraz was superior to the others in terms of the traits studied and showed more efficient mechanisms to tolerate the stress conditions.