تغییر در ویژگی‏های رشدی، بیوشیمیایی و جذب عناصر غذایی salvia officinalis l. در پاسخ به سطوح مختلف نیتروژن

با هدف بررسی اثر سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 70، 140 و 210 میلی‏گرم بر لیتر) بر برخی ویژگی‏های رشدی، بیوشیمیایی، جذب عناصر غذایی (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و بازده اسانس در گیاه دارویی مریم‌‏گلی (salvia officinalis l.) در شرایط کشت هیدروپونیک، آزمایشی گلدانی بر پایه طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 انجام شد. نتایج مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد که با افزایش سطح نیتروژن ویژگی‏های رشدی گیاه افزایش یافت، به‌طوری که سطح 210 میلی‏گرم بر لیتر نیتروژن نسبت به عدم کاربرد آن به‏ترتیب سبب کاهش 54.19، 72.59، 39.49، 82.52، 51.42، 272.20، 71.46، 95.17، 90.31، 95.82، 92.30 و 83.46 درصدی قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، گره و برگ، طول میانگره، طول و عرض برگ، وزن تر و خشک ساقه، وزن تر و خشک اندام هوایی و نسبت وزن خشک اندام هوایی به وزن خشک ریشه شد. کاربرد 210 میلی‏گرم بر لیتر نیتروژن به‏ترتیب سبب افزایش 9.57، 266.6 و 14.87 درصدی محتوای نسبی آب برگ، پرولین و بازده اسانس و کاهش 30.45 و 51.51 درصدی نشت الکترولیت و مالون دی‏آلدئید نسبت به عدم کاربرد نیتروژن شد. همچنین پایین‌ترین سطح نیتروژن به‏ترتیب سبب کاهش 32.65، 85.13 و 56.89 درصدی پتاسیم، فسفر و نیتروژن نسبت به بالاترین سطح نیتروژن شد. نتایج این آزمایش نشان داد که سطوح مختلف نیتروژن می‌تواند بر رشد و میزان اسانس مریم گلی تاثیرات متفاوتی داشته باشد. براساس یافته‌های پژوهش حاضر، کاربرد 210 میلی‌گرم بر لیتر نیتروژن به‌واسطه بهبود صفات مورد مطالعه برای کشت و کار مریم‌گلی پیشنهاد می‌شود.

Changes in growth, biochemical, and nutrient uptake characteristics of Salvia officinalis L. in response to different levels of nitrogen

To study the effects of different nitrogen levels (0, 70, 140, and 210 mg l1) on some growth, biochemical, and nutrient uptake (nitrogen, phosphorus, and potassium) characteristics and essential oil content in sage (Salvia officinalis L.) under hydroponic conditions, a pot experiment was conducted based on a completely randomized design with four replications in the research greenhouse of Ferdowsi University of Mashhad in 2019. The results of means comparison showed that with increasing the nitrogen level, the plant growth characteristics increased, so that the 210 mg l1 N treatment decreased the stem diameter, number of branches, nodes, and leaves, length of internodes, length and leaf width, fresh and stem dry weight, fresh and aerial parts dry weight, and aerial parts dry weight to root dry weight ratio by 54.19, 72.59, 39.49, 82.52, 51.42, 72.20, 71.46, 95.17, 90.31, 95.82, 92.30, and 83.46%, respectively compared to the no N application. The application of 210 mg l1 N increased the relative content of leaf water (RWC), proline, and essential oil content by 9.57, 266.6, and 14.87% and decreased the electrolyte leakage and malondialdehyde by 30.45 and 51.51%, respectively compared to the no N application. Also, the lowest N level decreased the K, P, and N content by 32.65, 85.13, and 56.89%, respectively compared to the highest N level. The results of this experiment showed that different N levels could have different effects on the growth and essential oil content of sage. Based on the present research findings, the application of 210 mg l1 N could be recommended for the sage cultivation due to the improving effects on the studied traits of the plant.