تاثیر کاربرد توام اسید هیومیک و سلنیوم بر برخی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی همیشه‌بهار (calendula officinalis l.) تحت تنش شوری

تنش شوری یکی از مهم‌ترین فاکتورهای کاهش عملکرد گیاهان در جهان به‌شمار می‌رود. کاربرد اسیدهیومیک به‌همراه سلنیوم می‌تواند با افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، عملکرد گیاهان در شرایط تنش شوری را بهبود بخشد. به‌منظور ارزیابی اثرات کاربرد اسیدهیومیک و سلنیوم در شرایط تنش شوری در گیاه همیشه‌بهار (calendula officinalis l.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1397، در شرایط گلخانه در شهرستان اسلامشهر اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کلرید سدیم (صفر، 50 و 100 میلی‌گرم در ‌لیتر)، اسیدهیومیک (صفر، 100 و 200 میلی‌گرم در ‌لیتر) و سلنیوم (صفر، 5 و 10 میلی‌گرم در ‌لیتر) و اثر توام آنها بود. نتایج نشان داد که افزایش میزان شوری به‌طور معنی‌داری سبب کاهش وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و تعداد گل در بوته شد. محلول‌پاشی با 200 میلی‌گرم در لیتر اسیدهیومیک و 10 میلی‌گرم در لیتر سلنیوم سبب بهبود محتوای کاروتنوئید گلبرگ و کلروفیل کل برگ در تمامی سطوح شوری شد. همچنین با افزایش سطح کلرید سدیم تا 100 میلی‌گرم در ‌لیتر میزان پرولین به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. در این بین، تیمارهای اثر متقابل اسیدهیومیک و سلنیوم تاثیر معنی‌داری در سطح 1% بر بهبود فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز در سطوح مختلف شوری داشتند. بیشترین میزان اسانس (1.37%) در تیمار اثر متقابل 200 میلی‌گرم در ‌لیتر اسیدهیومیک و 10 میلی‌گرم در ‌لیتر سلنیوم تحت تنش شوری 50 میلی‌گرم در ‌لیتر کلرید سدیم بدست آمد. به‌طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که محلول‌پاشی با 200 میلی‌گرم در لیتر اسیدهیومیک و 10 میلی‌گرم در لیتر می‌تواند در کاهش اثرات منفی تنش شوری بر گیاه دارویی همیشه‌بهار موثر باشد.

Effects of using humic acid and selenium on some morphophysiological characteristics of Calendula officinalis L. under salinity stress

Salinity stress is one of the most important factors in reducing the crop yield in the world. The application of humic acid along with selenium can improve the plant yield under salinity stress conditions by increasing the antioxidant capacity. To evaluate the effects of humic acid and selenium application under salinity stress conditions in Calendula officinalis L., a factorial greenhouse experiment was conducted in a completely randomized design with three replications in Islamshahr city in 2018. The experimental treatments included sodium chloride (0, 50, and 100 mg l1), humic acid (0, 100, and 200 mg l1), and selenium (0, 5, and 10 mg l1) and their combined effects. The results showed that increasing the salinity significantly reduced the fresh and dry weight of shoots and roots and number of flowers per plant. The foliar application of 200 mg l1 humic acid and 10 mg l1 selenium improved carotenoids content of the petals and total chlorophyll of the leaves at all salinity levels. Also, with increasing the sodium chloride level up to 100 mg l1, the amount of proline increased significantly. Meanwhile, the interaction treatments of humic acid and selenium had significant effects (P≤0.0.1) on improving the activity of superoxide dismutase and peroxidase enzymes at different salinity levels. The highest amount of essential oil (1.37%) was obtained in the interaction treatment of 200 mg l1 humic acid and 10 mg l1 selenium under salinity stress of 50 mg l1 sodium chloride. In general, the results of this study showed that the foliar application of 200 mg l1 humic acid and 10 mg l1 selenium could be effective in reducing the negative effects of salinity stress on  C. officinalis.