اثر تاریخ کاشت و کود نیتروژن بر خصوصیات کمّی و کیفی، و کارایی نیتروژن در Lallemantia Iberica (M.Bieb.) Fisch. & C.A.Mey. و Lallemantia Royleana (Benth.) Benth.

به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و کود نیتروژن بر خصوصیات کمی و کیفی و کارایی نیتروژن بالنگو شهری (lallemantia iberica (m.bieb.) fisch. c.a.mey.) و بالنگو شیرازی (l. royleana (benth.) benth.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلت پلات فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد اجرا شد. تیمارها شامل تاریخ کاشت به‌عنوان عامل اصلی در دو سطح کشت پاییزه و بهاره، و کود نیتروژن در سه سطح صفر، 50% (8 کیلوگرم در هکتار) و 100% (16 کیلوگرم در هکتار) و دو گونه از جنس بالنگو (lallemantia)به‌عنوان عوامل فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس معنی‌دار بودن اثر تاریخ کاشت، کود نیتروژن، گونه گیاهی و اثر متقابل هر سه تیمار را بر روی عملکرد دانه، وزن هزار‌دانه، شاخص برداشت، شاخص سطح برگ، محتوای کلروفیل برگ، محتوای پروتئین، نیتروژن و موسیلاژ بذر، و کارایی جذب، مصرف و استفاده نیتروژن نشان داد. کشت پاییزه در مقایسه با کشت بهاره بیشترین تاثیر مثبت و افزایشی را بر روی صفات مورد بررسی به‌جز میزان نیتروژن بذر داشت. نتایج نشان داد که مصرف16 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن در هر دو تاریخ کشت موجب افزایش خصوصیات کمی و کیفی هر دو گونه بالنگو نسبت به شرایط عدم مصرف کود شد. افزایش مصرف کود نیتروژن نسبت به شرایط عدم مصرف کود موجب افزایش کارایی جذب و استفاده نیتروژن در کشت پاییزه و بهاره در هر دو گونه بالنگو شد. افزایش مصرف کود نیتروژن در کشت پاییزه موجب افزایش کارایی مصرف نیتروژن هر دو گونه بالنگو شد، اما در کشت بهاره کارایی مصرف نیتروژن در شرایط عدم مصرف کود نسبت به مصرف سطوح مختلف کود نیروژن بالاتر بود. بالنگو شهری در مقایسه با بالنگو شیرازی در هر دو تاریخ کشت واکنش مثبت بیشتری به کود نیتروژن نشان داد.

Effects of sowing date and nitrogen fertilizer on quantitative and qualitative characteristics, and nitrogen efficiency in Lallemantia iberica (M.Bieb.) Fisch. & C.A.Mey. and Lallemantia royleana (Benth.) Benth.

To investigate the effects of sowing date and nitrogen fertilizer on the quantitative and qualitative characteristics and nitrogen efficiency in Lallemantiaiberica (M.Bieb.) Fisch. C.A.Mey. and Lallemantiaroyleana (Benth.) Benth., an experiment was conducted as a factorial split plot in a randomized complete block design at the Faculty of Agriculture, Shahed University. The treatments included the sowing date as the main plot at two levels of autumn and spring sowing, and the nitrogen fertilizer at three levels of 0, 50 (8 kg ha1), and 100%(16 kg ha1) and two Lallemantia species as the subplots. The results of analysis of variance showed the significance of the effects of sowing date, nitrogen fertilizer, plant species, and the interaction of all three treatments on grain yield, 1000grain weight, harvest index, leaf area index, leaf chlorophyll content, seed protein, nitrogen, and mucilage content, and nitrogen uptake, use, and utilization efficiencies. The autumn sowing in comparison with the spring one had the most positive and incremental effect on the studied traits except seed nitrogen. The results showed that the application of 16 kg ha1 nitrogen fertilizer on both sowing dates increased the quantitative and qualitative characteristics of both Lallemantia species compared to the nonfertilizer application conditions. Increasing the use of nitrogen fertilizer compared to the nonfertilizer application conditions increased the nitrogen uptake and use efficiencies in the autumn and spring sowing dates in both Lallemantia species. Increasing the use of nitrogen fertilizer in the autumn sowing increased the nitrogen use efficiency in both Lallemantia species, but in the spring sowing, the nitrogen use efficiency was higher under the nonfertilizer application conditions compared to the different levels of nitrogen fertilizer application. L.iberica showed a more positive reaction to the nitrogen fertilizer application compared to L.royleana.