بررسی تاثیر روش‌های حاصلخیزی خاک بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی زوفا (hyssopus officinalis l.) در چین‌های مختلف

به‌منظور بررسی تاثیر روش‌های حاصلخیزی خاک بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی زوفا (hyssopus officinalis l.) در چین‌های مختلف، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در کرج (استان البرز) در سال 1396 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل زمان برداشت و روش‌های حاصل‌خیزی خاک بودند. نتایج نشان داد که چین اول دارای ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی و شاخص سطح برگ و چین دوم دارای وزن خشک بوته و محتوی کلروفیل بیشتری بود. با حاصل‌خیزی خاک، ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، وزن خشک بوته، شاخص سطح برگ، محتوی کلروفیل، عملکرد اسانس و جذب عناصر غذایی افزایش معنی‌دار پیدا کرد. بیشترین ارتفاع بوته و تعداد شاخه فرعی از کاربرد تیمار 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن+ 96 کیلوگرم در هکتار فسفر+ 120 کیلوگرم در هکتار پتاسیم به‌دست آمد. حداکثر وزن خشک بوته را تلفیق 20 تن کود دامی در هکتار با 80 کیلوگرم در هکتار نیتروژن+ 64 کیلوگرم در هکتار فسفر+ 80 کیلوگرم در هکتار پتاسیم به‌خود اختصاص داد. بالاترین عملکرد اسانس از تیمار 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن+ 96 کیلوگرم در هکتار فسفر+ 120 کیلوگرم در هکتار پتاسیم حاصل شد که با تیمارهای 40 تن در هکتار کود دامی، تلفیق 30 تن در هکتار کود دامی با میکوریزا و تلفیق 40 کیلوگرم در هکتار نیتروژن+ 32 کیلوگرم در هکتار فسفر+40 کیلوگرم در هکتار پتاسیم با 30 تن در هکتار کود دامی در یک گروه آماری قرار داشت. براساس نتایج، با روش تغذیه تلفیقی و استفاده از کودهای زیستی و آلی می‌توان به عملکرد کمی و کیفی مطلوبی در گیاه زوفا دست یافت.

Effects of soil fertility methods on yield and yield components of Hyssopus officinalis L. in different harvests

To investigate the effects of soil fertility methods on the yield and yield components of hyssop (Hyssopus officinalis L.) in the different harvests, an experiment was conducted as a factorial in a randomized complete block design with three replications in Karaj (Alborz province) in 2017. The experimental treatments included the harvest time and soil fertility methods. The results showed that the first harvest had higher plant height, number of subbranches, and leaf area index and the second harvest had higher plant dry matter weight and chlorophyll content. With the soil fertility, the plant height, number of subbranches, plant dry matter weight, leaf area index, chlorophyll content, essential oil yield, and nutrients uptake increased significantly. The highest plant height and number of subbranches was obtained from the application of 120 kg ha1 nitrogen+ 96 kg ha1 phosphorus+ 120 kg ha1 potassium treatment. The maximum dry matter weight of the plant was allocated to the combination of 20 t ha1 manure with 80 kg ha1 nitrogen+ 64 kg ha1 phosphorus+ 80 kg ha1 potassium. The highest essential oil yield was obtained from the 120 kg ha1 nitrogen+ 96 kg ha1 phosphorus+ 120 kg ha1 potassium treatment which was statistically in the same group as the treatments including 40 t ha1 manure, combination of 30 t ha1 manure with mycorrhiza, and combination of 40 kg ha1 nitrogen+ 32 kg ha1 phosphorus+ 40 kg ha1 potassium with 30 t ha1 manure. Based on the results, the desired quantitative and qualitative yield in hyssop could be achieved with the integrated feeding method and use of biological and organic fertilizers.