تغییرات صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد آلکالوئیدهای پروانش (catharanthus roseus l. (g. don)) در پاسخ به تنظیم‌کننده‌های رشد تحت تنش خشکی

به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی بر پارامترهای رشد، عملکرد، برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و آلکالوئیدهای گیاه پروانش (catharanthus roseus) تحت تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزارع تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 961395 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش خشکی به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح 40% (شاهد)، 60% و 80% حداکثر حد مجاز تخلیه رطوبتی خاک و محلول‌پاشی اسید جاسمونیک (ja) در دو سطح (صفر و 10 میکرومولار) و اسید سالیسیلیک (sa) در چهار سطح (صفر، 0.1، 1 و 10 میلی‌مولار) به‌عنوان عامل‌های فرعی بود. براساس نتایج مقایسه میانگین اثرهای اصلی، تنش خشکی 80% موجب کاهش 36.6 درصدی وزن تر و 25.4 درصدی وزن خشک گیاه نسبت به تیمار شاهد شد. تیمار 10 میلی‌مولار sa موجب افزایش 13.4، 125.5 و 59.6 درصدی به‌ترتیب در صفات ارتفاع، سطح برگ و وزن خشک گل نسبت به شاهد (صفر) گردید. کاربرد ja موجب افزایش 16.3 و 8.6 درصدی به‌ترتیب در وزن خشک گل و وزن تر گیاه شد. نتایج نشان داد بیشترین وین‌کریستین و وین‌بلاستین به‌ترتیب با کاربرد 1 و 10 میلی‌مولار sa بدست آمد. اثر متقابل کاربرد هر دو تنظیم‌کننده رشد گیاهی و تنش خشکی، بیشترین محتوای آلکالوئیدها را نشان داد. بیشترین وین‌بلاستین و وین‌کریستین، تحت تنش شدید خشکی، به‌ترتیب همراه با محلول‌پاشی µm ja10+ mm sa1 و µm ja10+ mm sa10 حاصل شد.

Changes in morphophysiological traits and alkaloids yield of rosea periwinkle (Catharanthus roseus L. (G. Don)) in response to plant growth regulators under drought stress conditions

This research was aimed to investigate the foliar application of Plant Growth Regulators (PGRs) on growth parameters, yield, some morphophysiological traits, and alkaloids of rosea periwinkle (Catharanthus roseus L. (G. Don) under drought stress conditions. The field study was conducted based on splitplot factorial in the randomized complete block design (RCBD) with three replications at the research farms of Shahid Chamran University in Ahwaz city in 201617. The experimental treatments included drought stress as the main factor at three levels of 40% (control), 60% and 80% of maximum allowable depletion (MAD) and foliar application of jasmonic acid (JA) at two levels (0 and 10 µM) and salicylic acid (SA) at three levels (0, 0.1, 1, and 10 mM) as subplots. Based on the results of the mean comparison of main effects, drought stress (80% MAD) reduced 36.6% of fresh weight and 25.4% of the dry weight of the plant compared to the control. The treatment 10 mM SA resulted in 13.4, 125.5, and 59.6% increases in plant height, leaf area and flower dry weight, respectively, compared to the control. The foliar application of JA increased flower dry weight and plant fresh weight by 16.3 and 8.6%, respectively. The results showed that the foliar application of SA in concentrations of 1 and 10 mM caused the highest content of vincristine and vinblastine, respectively. The interaction of both PGRs and drought stress showed the highest alkaloids content. The highest vinblastine and vincristine under severe drought stress were obtained in foliar application of 1 mM SA+10µM JA and 10 mM SA+10µM JA, respectively.