بررسی کمّیت و کیفیت اسانس lallemantia iberica (mb) fischer & meyer با کاربرد کودهای شیمیایی مرسوم و نانو

به‌منظور بررسی اثرهای کاربرد تلفیقی و جداگانه نانو کودهای ماکرو و میکرو به‌همراه کودهای شیمیایی بر صفات کمّی و کیفی گیاه دارویی lallemantia iberica (mb) fischer & meyer، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مزرعه‌ تحقیقاتی دانشگاه مراغه در سال 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد 100% کود شیمیایی مرسوم (اوره و سوپرفسفات تریپل به‌ترتیب با مقادیر 150 و 100 کیلوگرم در هکتار)، 100% نانو کود ماکرو، 100% نانو کود میکرو، 50% نانو کود ماکرو+ 50% نانو کود میکرو، 50% کود شیمیایی+ 50% نانو کود ماکرو، 50% کود شیمیایی+ 50% نانو کود میکرو و 50% کود شیمیایی+ 25% نانو کود ماکرو+ 25% نانو کود میکرو بودند. نتایج نشان داد که بیشترین (3/73) و کمترین (1/59) شاخص کلروفیل به‌ترتیب با کاربرد 50% کود شیمیایی+ 25% نانو کود ماکرو+ 25% نانو کود میکرو و کاربرد جداگانه 100% نانو کود میکرو حاصل شد. همچنین بیشترین میزان تعداد شاخه جانبی، طول گل‌آذین ساقه، تعداد دانه در بوته و ساقه اصلی، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و وزن هزاردانه با کاربرد تلفیقی 50% کود شیمیایی+ 25% نانو کود ماکرو و 25% نانو کود میکرو بدست آمد. آنالیز شیمیایی اسانس نشان داد که ترکیبات لینالول، منتول، ژرانیول، ژرانیال، منتیل استات، بتا‌بوربونن، ژرانیل استات، کاریوفیلن، جرماکرن d، اسپاچولنول و کاریوفیلن اکسید جزء ترکیب‌های غالب اسانس بودند. بیشترین میزان بتابوربونن، کاریوفیلین اکسید، کاریوفیلین، منتول و ژرانیول با کاربرد تلفیقی 50% کود شیمیایی+ 25% نانو کود ماکرو+ 25% نانو کود میکرو بدست آمد. به‌طور کلی، می‌توان کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و نانو کودهای ماکرو و میکرو را در شرایط دیم به دلیل افزایش عملکرد دانه و صفات کیفی بالنگو توصیه کرد.

Evaluation of Lallemantia iberica (MB) Fischer & Meyer essential oil quantity and quality by application of conventional chemical and nano fertilizers

In order to investigate the effects of combined and separate application of macro and micro nano fertilizers with chemical fertilizers on quantitative and qualitative traits of medicinal plant dragon’s head (Lallemantia iberica (MB) Fischer & Meyer), a field experiment was performed based on the randomized complete block design (RCBD) with seven treatments and three replications on the research farm of Maragheh University in 2017. Experimental treatments included the use of 100% conventional chemical fertilizer (urea and triple superphosphate with values of 150 and 100 kg ha1, respectively), 100% macro nano fertilizer, 100% micro nano fertilizer, 50% macro nanofertilizer+50% micro nano fertilizer, 50% chemical fertilizer+50% macro nano fertilizer, 50% chemical fertilizer+50% micro nano fertilizer, and 50% chemical fertilizer+25% macro nanofertilizer+25% micro nano fertilizer. The results showed that the highest (73.3) and lowest (59.1) chlorophyll indices were obtained by applying 50% chemical fertilizer+25% macro nano fertilizer+25% micro nano fertilizer, and separate application of 100% micro nano fertilizer, respectively. Also, the highest values of number of lateral branches, main stem length, number of flower cycles per plant, number of seeds per plant, biological yield, seed yield, 1000seed weight and seed mucilage content were obtained in 50% chemical fertilizer+25% macro nanofertilizer+25% micro nanofertilizer treatment. Chemical analysis of the essential oils demonstrated that linalool, menthol, geraniol, geranial, menthyl acetate, βbourbonene, geranyl acetate, (E)caryophyllene, germacrene D, spathulenol and caryophyllene oxide were the main constituents of essential oils. The highest content of βbourbonene, caryophyllene oxide, (E)caryophyllene, menthol, and geraniol was obtained with the combined use of 50% chemical fertilizer+25% macro nanofertilizer+25% micro nano fertilizer. In general, based on the results of the present research, the combined use of chemical fertilizers and macro and micro nano fertilizers can be recommended due to the increased seed yield and dragon’s head qualitative traits under rainfed conditions.