ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروه‌بندی جمعیت‌های شیرین‌بیان (glycyrrhiza glabra l.) با استفاده از تجزیه تشخیص کانونیکی

شیرین‌بیان (glycyrrhiza glabra l.) یکی از قدیمی‌ترین و مهمترین گیاهان دارویی تیره fabaceae است که از 4000 سال پیش برای درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌شده است. این مطالعه برای ارزیابی و تشخیص منابع تنوع ژنتیکی و فنوتیپی در 22 جمعیت مختلف شیرین‌بیان در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان از سال 1395 تا 1397 اجرا شد. صفات مورفولوژیکی و عملکردی شامل ارتفاع بوته، عرض بوته، طول برگ، عرض برگ، تعداد برگچه، طول برگچه، عرض برگچه، تعداد شاخه جانبی، قطر ساقه اصلی، وزن تر اندام هوایی، وزن تر ریشه، وزن خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه، نسبت ریشه به اندام هوایی، عملکرد اندام هوایی در مترمربع و عملکرد ریشه در مترمربع اندازه‌گیری شد. در این مطالعه، دو متغیر کانونیکی معنی‌دار بودند و متغیر کانونیکی اول شامل صفات ارتفاع بوته، عرض بوته، قطر ساقه اصلی، طول برگ، تعداد برگچه و متغیر کانونیکی دوم شامل صفات وزن تر اندام هوایی، وزن تر ریشه، وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، عملکرد ریشه و عملکرد اندام هوایی بود که بیشترین نقش را در تفکیک جمعیت‌ها داشت. متغیرهای کانونیکی برای گروه‌بندی جمعیت‌ها به چهار گروه اصلی تقسیم و مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج تجزیه تابع تشخیص کانونیکی تفکیک جمعیت‌ها را به گروه‌های مشابه توسط تجزیه خوشه‌ای تایید نمود. روش تجزیه تشخیص کانونیکی در ارزیابی تنوع ژنتیکی و شناسایی صفات شاخص، قابلیت خوبی نشان داد.

Assessment of genetic variation and grouping of licorice (Glycyrrhiza glabra L.) populations using canonical discriminant analysis

Licorice (Glycyrrhiza glabra L.) is one of the oldest and most important medicinal plants in Fabaceae, used for curing many diseases since 4000 years ago. This study was conducted to evaluate the genetic diversity of 22 different licorice populations based on morphological and yield traits at the research field of the Faculty of Agriculture, Zanjan University, during 2016 to 2018. Morphological and yield traits including plant height and width, leaf length and width, number, length and width of leaflets, number of lateral branches, main stem diameter, aerial parts fresh and dry weight, root fresh and dry weight, root to aerial parts ratio and aerial parts and root yields (per m2) were measured. Canonical discriminant (CDA) and cluster (CA) analyses were used to group the populations. In CDA, the first two canonical variables were significant. The first canonical variable included plant height and width, main stem diameter, leaf length and the number of leaflets, and the second one included aerial parts fresh and dry weight, root fresh and dry weight, root and aerial parts yields. The second canonical variable had the greatest role in population separation and grouping. Canonical variables divided populations into four main groups and confirmed CA clustering results. In general, the results indicated the good potential of canonical discriminant analysis in evaluating the genetic diversity and identifying the index traits in licorice.