تاثیر تاریخ کاشت و مقادیر مختلف نیتروژن و فسفر بر عملکرد دانه، کارایی تولید موسیلاژ و میزان کارایی نیتروژن و فسفر در بالنگو (Lallemantia Royleana Benth.)

به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و مقادیر مختلف کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر بر عملکرد دانه، کارایی جذب، استفاده و مصرف نیتروژن و فسفر در بالنگو (lallemantia royleana benth.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1393-1392 انجام گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل دو سطح تاریخ کشت پاییزه در هفته دوم آبان‌ماه و بهاره در هفته دوم اسفندماه و سه سطح کود نیتروژن، فسفر و شاهد (بدون کود)، 50%: 23 کیلوگرم در هکتار n خالص+ 50.6 کیلوگرم در هکتار p2o5 و 100%: 46 کیلوگرم در هکتار n خالص+ 101.2 کیلوگرم در هکتار p2o5 بود. نتایج نشان داد اثر متقابل تاریخ کاشت و مصرف کودهای شیمیایی بر عملکرد دانه، کارایی تولید موسیلاژ، کارایی جذب، مصرف و استفاده نیتروژن و فسفر معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که مصرف 46 کیلوگرم در هکتار n خالص+ 101.2 کیلوگرم در هکتار p2o5 در هر دو تاریخ کاشت باعث افزایش عملکرد دانه به میزان 377.15 کیلوگرم در هکتار و کارایی تولید موسیلاژ به میزان 23.45% شد. بیشترین کارایی مصرف و استفاده نیتروژن به‌ترتیب به میزان 33.86 و 5 کیلوگرم بر کیلوگرم با مصرف 23 کیلوگرم در هکتار n خالص+ 50.6 کیلوگرم در هکتار p2o5 و کارایی جذب نیتروژن (0.129 کیلوگرم بر کیلوگرم) با مصرف 46 کیلوگرم در هکتار n خالص+ 101.2 کیلوگرم در هکتار p2o5 در کشت پاییزه بدست آمد. بیشترین کارایی جذب و استفاده فسفر با مصرف 23 کیلوگرم در هکتار n خالص+ 50/6 کیلوگرم در هکتار p2o5 در کشت بهاره بدست آمد. بنابراین عنصر نیتروژن برای تولید گیاه بالنگو در هر دو تاریخ کاشت ضروری می‌باشد و فسفر به‌منظور تامین نیاز گیاه در هر دو تاریخ کاشت در جهت افزایش عملکرد بالنگو اثر معنی‌داری نداشت.

Effects of sowing date, nitrogen and phosphorus on grain yield, mucilage production, and nitrogen and phosphorus efficiency in Lallemantia royleana Benth.

In order to study the effect of sowing date and different amounts of nitrogen and phosphorus fertilizers on the grain yield, mucilage production, nitrogen and phosphorus uptake, utilization and use efficiency in Lallemantia royleana Benth., a factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in medicinal plants research center  of Shahed University. The treatments included two levels of sowing date (autumn planting in the second week of November (2013) and spring planting in the second week of March (2014)) and three levels of nitrogen and phosphorus (control (without fertilizer), 50%: Npure 23 kg ha1 + P2O5 50.6 kg ha1 and 100%: Npure 46 kg ha1 + P2O5 101.2 kg ha1). The results showed that the interaction between sowing date and fertilizer application was significant on grain yield, mucilage production, and nitrogen and phosphorus uptake, utilization and use efficiency. At 50% fertilizer in both sowing dates, the amount of grain yield and mucilage production was obtained 377.15 kg ha1 and 23.45%, respectively. The highest nitrogen utilization and use (respectively, 33.86 and 5 kg kg1 at 50% fertilizer) and uptake efficiency (0.13 kg kg1 at 100% fertilizer) were obtained in autumn planting. The highest phosphorus uptake and utilization efficiency (respectively, 0.06 and 11 kg kg1) was observed at 50% fertilizer in spring planting. The results showed the importance of nitrogen in Lallemantia royleana production in both sowing dates.