بررسی تاثیر زمان قلمه‎گیری، موقعیت قلمه و کاربرد اکسین بر ریشه‎زایی قلمه‎های ساقه به‎لیمو (lippia citriodora (palau) kunth)

به‎لیمو (lippia citriodora (palau) kunth) گیاهی دارویی از خانواده شاه‌پسند می‎باشد. تکثیر این گیاه عمدتاً به‎وسیله قلمه زدن انجام می‎شود. به‎منظور بررسی اثر زمان قلمه‎گیری (پاییز، زمستان و بهار)، موقعیت قلمه (انتهایی، میانی و تحتانی) و غلظت‎های مختلف ایندول بوتیریک اسید (iba)‎ (صفر، 2000 و ppm4000) بر ریشه‎زایی قلمه‎های به‎لیمو، آزمایشی گلخانه‎ای به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در شهرستان کوار (استان فارس) در سال 96-1395 اجرا شد. براساس نتایج، قلمه‎های تهیه شده در پاییز ریشه‎زایی بهتری نسبت به قلمه‎های تهیه شده در زمستان و بهار از خود نشان دادند. صرف‌نظر از زمان قلمه‎گیری و کاربرد اکسین، بیشترین درصد ریشه‎زایی، تعداد ریشه، وزن خشک ریشه‎ و طول شاخساره‎ در قلمه‎های تحتانی که قطر بیشتری داشتند، مشاهده شد. قلمه‎های میانی میزان ریشه‎زایی بیشتری نسبت به قلمه‎های انتهایی نشان دادند. به‌طوری که با افزایش غلظت هورمون iba تا سطح ppm2000، خصوصیات ریشه‎زایی شامل درصد ریشه‎زایی، تعداد ریشه‎ها و وزن خشک آنها افزایش یافت. هرچند در بالاترین غلظت iba (ppm4000)، در بیشتر موارد افزایش در خصوصیات ریشه‎زایی نسبت به غلظت ppm2000 معنی‎دار نبود. اما با افزایش غلظت iba به ppm4000، طول شاخساره‎های حاصل از جوانه‎های روی قلمه‎ها کاهش یافت.

Effects of cutting time, cutting position and auxin application on rooting of stem cuttings of lemon verbena (Lippia citriodora (Palau) Kunth)

Lemonverbena(Lippia citriodora (Palau) Kunth) is a medicinal plant belonging to the Verbenaceae family. Propagation of lemon verbena is commonly performed using stem cutting. In order to study the effects of cutting time (autumn, winter and spring), cutting position (apical, medial and basal) and different concentrations of indole butyric acid (ABA) (0, 2000 and 4000 ppm) on rooting of stem cuttings of lemon verbena, a factorial experiment based on a threereplicated completely randomized design was performed in a greenhouse in Kavar (Fars province) in 20162017. According to the results, the autumn taken cuttings showed better rooting compared with both winter and spring taken cuttings. Regardless of auxin application and cutting time, the highest rooting percentage, root number, root dry weight and shoot length were observed in the basal cuttings of larger diameters. The medial cuttings showed higher rooting percentage than apical ones. The rootingrelated characteristics including rooting percentage, root number, and dry weight improved as the concentration of IBA increased up to 2000 ppm. While at the highest concentration of IBA (4000 ppm), most rootingrelated characteristics showed no significant increase in comparison to 2000 ppm, the length of the newly emerged shoots on cuttings decreased.