بررسی اثر تیمار سرما و برخی سیتوکینینها در رفع خواب بذرهای زیره سیاه

زیره سیاه (bunium persicum)گیاهی از خانواده چتریان است که بذر آن به علت خواب به سختی جوانه می‌زند و به این دلیل در ایران کشت نمی‌شود. از آنجایی که بذر زیره سیاه خواص دارویی بسیاری دارد، برطرف کردن خواب آن از اهمیت ویژه‏ای برخوردار می‌باشد. بررسی فنولوژی زیره سیاه نشان داده است که جوانه‌زنی بذر این گیاه در بهار صورت می‌پذیرد و نیاز به گذراندن یک دوره به نسبت طولانی سرما پیش از جوانه زدن دارد، همچنین بررسی‌های قبلی نشان داده است که برخی غلظتهای هورمونهای گیاهی موجب رفع خواب زیره سیاه می‌شوند. در این پژوهش اثر پیش تیمار سرما به تنهایی و همراه با برخی تیمارهای هورمونی موثر در رفع خواب بذر زیره در برطرف کردن خواب بذرهای این گیاه مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر طول دوره پیش تیمار سرما بر رفع خواب و القای جوانه‏زنی و همچنین تاثیر متقابل پیش تیمار سرما و برخی تیمارهای هورمونی بر رفع خواب بذر زیره سیاه بوده است. برای بررسی اثر طول پیش تیمار سرما  ،  بذرها به مدت 0 ، 1 ، 2 ، 3 ، 4 ، 6 ، 8 یا10 هفته در یخچال ( °c 4 ) قرار داده شدند و سپس به شرایط عمومی مناسب برای جوانه زنی منتقل شدند و برای بررسی اثر پیش تیمار سرما و تیمارهای هورمونی ، بذرها پس از اینکه حداقل زمان سرمادهی لازم (4 هفته) را تجربه کردند در معرض غلظتهای 0 و 5 10 مولار بنزیل آدنین یا کینتین قرار داده شدند.  نتایج نشان داد که تیمار سرما برای القای جوانه زنی و رفع خواب بذر زیره سیاه لازم می باشد و افزایش زمان سرما دهی به افزایش درصد جوانه‏زنی منجر می‌شود به طوری که در تیمار سرمای 8 و 10 هفته‏ای 58درصد بذرها جوانه زدند، همچنین بررسی اثر متقابل پیش تیمار سرما و تیمار های هورمونی نشان داد که پیش تیمار سرما و بنزیل آدنین باعث تشدید اثرات یکدیگر شده به طوری که در حضور توام این دو تیمار درصد جوانه زنی به 92.2  درصد رسید.

Dormancy–breaking in Bunium persicum seeds by stratification and some cytokinines

Bunium persicum is an umbellifer with dormant seeds that is not cultivated in Iran. Since, the seeds of Bunium persicum have pharmacotical effects, termination of dormancy in these seeds is important. The study of phenology of Bunium persicum showed that the seeds germinated in spiring and required exposure to cold temperature before germination. Also ,previous studies showed that some concentration of plant growth regulators overcome seed dormancy in this plant . In this research ,effect of cold stratification with or whitout above plant growth regulators in  dormancy breaking of these seeds was investigated. In this work effect of stratification  on dormancy breaking and induction of germination and combined effect(s) of hormonal treatments and stratification on breakage of seed dormancy were determined . To identify effect of stratification on seed dormancy ,the seeds stored for 0,1, 2 ,3 , 4, 6 , 8 or 10 weeks at 4°C in refrigerator and then transfer to favorable conditions for germination,and  to study of combination effects of hormonal treatments and stratification , the seeds that exposed to 4°C for 4 weeks were subjected to kinetin, or benzyladenine(0 or 10 –5 mM ). Results showed that stratification is require for dormancy breaking in Bunium persicum seeds and increasing the duration of stratification increased germination . Also, combining stratification and benzyladenine promoted germination .