بررسی تاثیر بهره برداری به روش تیغ زنی در ادامه حیات و زادآوری گیاه باریجه

این‌ آزمایش‌ به‌ منظور تعیین‌ تاثیر بهره‌برداری‌ به‌ روش‌ تیغ‌زنی‌ در ادامه‌ حیات‌ و زادآوری‌ گیاه‌ باریجه‌ در قالب‌ طرح‌ آزمایشی‌ کرتهای‌ خرد شده‌  (split plot design)  با سه‌ تکرار شامل‌ دو تیمار اصلی‌، یکبار بهره‌برداری‌ و دو بار بهره‌برداری‌ و چهار تیمار فرعی‌، شامل‌ یکبار، دو بار و سه‌ بار تیغ‌زنی‌ و شاهد (عدم‌ تیغ‌زنی‌) در عرصه‌ مراتع‌ ییلاقی‌ منطقه‌ شیلاندر طارم‌ علیا واقع‌ در 55 کیلومتری‌ شمال‌ شرق‌ زنجان‌ و در رویشگاه‌ طبیعی‌ گیاه‌ باریجه‌ از سال‌ 1374 آغاز و به‌ مدت‌ 7 سال‌ ادامه‌ داشت‌. نتایج‌ بدست آمده‌ از بررسی‌ میزان‌ صمغ‌ تولیدی‌ بیانگر آن است‌ که‌ اختلاف‌ بسیار معنی‌داری‌ میان‌ دفعات‌ تیغ‌زنی‌ وجود داشته‌ و بیشترین‌ تولید در تیمار سه‌ بار تیغ‌زنی‌ استحصال‌ گردید. میان‌ تیمارهای‌ اصلی‌ (بهره‌برداری‌) اختلاف‌ معنی‌داری‌ وجود نداشته‌ و بیشترین‌ میزان‌ صمغ‌ در تیمار اصلی‌ دو بار بهره‌برداری‌ حاصل‌ گردید. مقایسه‌ میانگین‌ مرکب‌ اثر متقابل‌ تیمارهای‌ اصلی‌ و فرعی‌ نشان‌ دهنده‌ اختلاف‌ معنی‌داری‌ میان‌ میانگین‌ها بوده‌ و در اثر متقابل‌ دو بار بهره‌برداری‌ با سه‌ بار تیغ‌زنی‌ بیشترین‌ میزان‌ صمغ‌ و در اثر متقابل‌ یکبار بهره‌برداری‌ با یک‌ بار تیغ‌زنی‌ کمترین‌ میزان‌ صمغ‌ استحصال‌ گردید. با عنایت به ضرورت استحصال بیشترین میزان صمغ و نتایج بدست آمده با اطمینان خاطر بیشتری می توان نسبت به دو بار بهره برداری در طول عمر گیاه با اعمال سه بار تیغ زنی اقدام نمود.

An Investigation on the effect of gum extraction using side cut on plant lump on the yield of Ferulla gummosa

This expriment was initiated in order to determine the effect of gum extraction, using a side cut on plant lump, on the survival and regeneration of Ferulla gummosa in a split plot design with 3 replication including: 2 main treatments one time and two times gum extraction, and 4 subtreatments including: 1,2,3 times side cut on plant lump and control (treatment without any side cut) in the Shilander, TaromeOlia, a natural site for Ferulla gummosa, located at kilometer 55 from northeastern of Zanjan city.This experimental plan were put into practice in 1995 for a period of 7 years. Gum production of main treatments and subtreatments were collected and weighed in 1995 and 1998 years only. And finally the complex averages per shrub unit was compared using Dunkan's test. Obtained results from gum production show that, there is a significant difference between the number of cuts, and the highest production belong to three times cut. There is no significant diffrence between main treatments (gum extraction), and since the highest production belong to two times gum extraction so two times can be adviced.comparison of complex average of the interaction effect of main treatment and subtreatment show that there is a significant difference between interaction effect of two times gum extraction along with three times side cut has the highest gum production and interacion effect of one times gum extraction along with one time side cut had the lowest gum production.