شناسایی ترکیب‌های شیمیایی، بررسی اثرات آنتی‌اکسیدانی، آنتی‌باکتریایی و سمّیت سلولی اسانس برگ پسته (pistacia vera l. var. sarakhs)

این مطالعه با هدف شناسایی ترکیب‌های شیمیایی، بررسی اثرات آنتی‌اکسیدانی، ضدمیکروبی و سمّیت سلولی اسانس حاصل از برگ پسته (pistacia vera l. var. sarakhs) در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. ترکیب‌های موجود در اسانس با استفاده از گاز کروماتوگرافی جرمی (gcms) تعیین شدند و شامل 28 ترکیب بودند که 98.28% از کل ترکیب اسانس را شامل شد. بخش اعظم این ترکیب‌ها روغن‌های اسانسی‌ هیدروکربنه (8.48%)، سزکوئی‌ترپن‌های هیدروکربن (35.68%) و روغن‌های اسانسی‌ اکسیژنه (11/5‌%) بودند. در بررسی اثرات ضدمیکروبی اسانس بر روی 4 سویه باکتری و یک قارچ مشخص شد که باکتری‌های گرم مثبت نسبت به گرم منفی‌ها حساس‌تر بودند، به‌طوری‌که mic و mbc در مقادیر برابر برای staphylococcus aureus 16 میکروگرم بر میلی‌لیتر و برای باکتری bacillus cereus و قارچ candida albicans 90 میکروگرم بر میلی‌لیتر بدست آمد. شاخص mic و mbc برای باکتری‌های گرم منفی escherichia coli و pseudomonas aeruginosa 135 میکروگرم بر میلی‌لیتر تعیین گردید. در بررسی اثرات آنتی‌اکسیدانی اسانس به روش سنجش میزان بازداری رادیکال‌های آزاد ((dpph، شاخص ic50 اسانس 0.005±19.03 میکروگرم بر میلی‌لیتر محاسبه شد. میزان اثرات آنتی‌اکسیدانی در روش frap 9.9 میلی‌مول بر گرم و درصد بازداری بتاکاروتن 50.14 تعیین گردید. در بررسی اثرات سمّیت سلولی اسانس به روش آلامار بلو، شاخص ic50 به روی رده سلولی mcf7، پایین‌تر از 50 میکروگرم بر میلی‌لیتر (32.20 میکروگرم بر میلی‌لیتر) و برای رده‌های سلولی pc3 و du145 به‌ترتیب 52.38 و 98.78 میکروگرم بر میلی‌لیتر محاسبه شد.

Chemical composition, antioxidant, antimicrobial and cytotoxicity of essential oil from Pistacia vera L. var. Sarakhs leaf

Chemical composition, antioxidant, antimicrobial and cytotoxicity of the essential oil obtained from the leaf of Pistacia vera L. var. Sarakhs was investigated in the present study. Chemical composition of the essential oil was analyzed using Gas chromatography Mass Spectrometry (GCMS) method. Twenty eight compounds, representing 98.28% of the total oil, were characterized. The oil was predominated by monoterpene hydrocarbons (48.8%), sesquiterpene hydrocarbons (35.68%) and oxygenated monoterpenes (11.5%). The antimicrobial activity of the essential oil was investigated against four bacterial strains and one fungus. The essential oil showed a good activity against Grampositive bacteria particularly Staphylococcus aureus (minimum inhibitory concentration [MIC] and minimum bactericidal concentration [MBC] = 16 µg/ml) and Bacillus cereus (minimum inhibitory concentration [MIC] and minimum bactericidal concentration [MBC] = 90 µg/ml). However, Gramnegative bacteria (Escherichia coli and Pseudomonas aeruginosa) were resistant to the essential oil (minimum inhibitory concentration [MIC] and minimum bactericidal concentration [MBC] = 135 µg/ml). The antioxidant potential of essential oil was examined using DPPH, FRAP and βcarotene/linoleic acid (BCB) assay. The oil was considerably active in the DPPH assay (IC50 = 19.03 ± 0.005 µg/ml). Moreover, in vitro cytotoxic activity was assessed against three cancer cell lines (MCF7, PC3 and DU145) using Alamar blue assay, with IC50 value less than 32.20 µg/ml for MCF7 cells.