بررسی کمّی و کیفی اسانس هشت جمعیت کاشته شده anthemis haussknechtii boiss. & reut

برای بررسی ترکیب‌های اسانس بابونه زاگرسی (anthemis haussknechtii boiss. & reut) در شرایط مزرعه، بذر جمعیت‌های مختلف از استان‌های کردستان، آذربایجان‌غربی، ایلام و فارس جمع‌آوری و در مجتمع تحقیقاتی البرز کرج در سال زراعی 93-1392 کشت گردید. در مرحله گلدهی از سرشاخه‌های گلدار، نمونه تهیه و پس از خشک کردن در هوا با استفاده از روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. برای شناسایی و جداسازی ترکیب‌های اسانس از دستگاه کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌‌سنج جرمی استفاده شد. نتایج نشان داد بازده اسانس جمعیت‌ها بین 0.2% در پیرانشهر تا 0.3% در دره‌شهر متغیر می‌باشد. 28 ترکیب در اسانس جمعیت‌ها شناسایی شد که اسپاتولنول، کاریوفیلن اکساید و گلوبولول از ترکیب‌های عمده بودند که درصد آنها در جمعیت‌ها متفاوت بودند، به‌طوری که اسپاتنول با درصدهای 19.1، 18.1، 16.2، 14.5، 13.8 و 12.2 به‌ترتیب در جمعیت‌های دره‌شهر، قروه، دیواندره، ایوان، پیراشهر و سنندج؛ ترکیب کاریوفیلن اکساید با درصد 20.5، 13.2، 12.9، 12.4 و 12.2 به‌ترتیب در نمونه‌های دره‌شهر، قروه، دیواندره2، فارس و دیواندره 1 و به‌ترکیب گلوبولول با مقادیر 12، 11.5 و 11.2 درصد به‌ترتیب در نمونه‌های ایوان، دیواندره2 و قروه اشاره کرد. نتایج آنالیز خوشه‌ای، هشت جمعیت را به سه دسته متفاوت تقسیم کرد، به‌طوری که جمعیتهای پیرانشهر و فارس در یک دسته، قروه و دره‌شهر در دسته دیگر و سایر نمونه‌ها در یک دسته جداگانه قرار گرفتند. بنابر نتایج بدست‌آمده برای دستیابی به برخی ترکیب‌ها با درصد بالا، ضروریست از جمعیت خاص اسانس‌گیری شود.